2023 жыл 15 февраль күни Жоқары Жыйналыс Нызамшылық палатасында нәубеттеги “Ҳүкимет саати” болып өтти. Ол жағдайда халық ўәкиллери “Педагогика жоқары оқыў орныларында заманагөй педагогларды таярлаў бойынша алып барылып атырған жумыслар туўрысында”ги мәселени талқылаўды.

Усы мәселе майданынан депутатлардың сораўларына Жоқары тәлим, пән ҳәм инноватсиялар министри И. Абдураҳмонов жуўап берди.

Айтып өткени сыяқлы, кейинги жылларда журтымызда педагог кадрлар таярлаўшы жоқары тәлим мәкемелерин системалы раўажландырыў ҳәм оларда басқарыў искерлигин жетилистириў, алдыңғы шет ел тәжирийбелерди енгизген ҳалда заманагөй тәлим программаларын ислеп шығыў, жоқары маман профессионал кадрлар таярлаўды жаңа басқышқа көтериў, педагогика саласында тәлим, илим ҳәм әмелият муўапықлығын тәмийинлеў бойынша кең көлемли жумыслар етиңип атыр.

“Ҳүкимет саати”да депутатлар педагогика жоқары оқыў орныларында педагогларды таярлаў методикасы заманагөй тәлим-тәрбия талапларына уйқас алып барылып атырғаны менен қызықты.

И. Абдураҳмонов белгилегени сыяқлы, бүгинги күнде мәмлекетимизде 14 педагогика жоқары оқыў орныында 27 тәлим бағдары бойынша педагог кадрлар таярланяпти. Усы тәлим мәкемелеринде педагогларды таярлаў методикасы заманагөй тәлим-тәрбия талапларына муўапық алып барылмақта. Атап айтқанда, 2022/2023-оқыў жылы ушын тәлим бағдарлары ҳәм қәнигеликлериниң 59 оқыў жоба ҳәм 1004 пән программасы мазмуны толық қайта көрип шығылды ҳәм халық аралық талаплар тийкарында жетилистирилди.

Соның менен бирге, оқыў жобалар ҳәм пән программаларын таярлаўда шет ел жоқары тәлим шөлкеми қәнигелери експерт ҳәм де пән программаларына тең автор ретинде қосылды. Оқыў жоба ҳәм пән программалары Тәлимдиң халық аралық стандарт классификатсияси (МЦКО+2011) ҳәм ҳалқаро баҳалаў программалары (PISA, TIMSS, PIRLS, TALIS) га муўапықластырылды.

Педагог кадрлар таярлайтуғын жоқары тәлим шөлкеминде оқыып атырған 2-4 басқыш студентлериниң қанийгелик әмелиятын отаўлары ушын Президент, дөретиўшилик ҳәм қәнигелестирилген, улыўма билим бериў ҳәм арнаўлы мектеплерде, мектепге шекем тәлим шөлкемлеринде “4+2” тәртипте әмелият дүзилип атыр. Бул өз гезегинде, тәлим-тәрбия ҳәм де теория ҳәм әмелияттың муўапықлығын тәмийинлеўге хизмет етип атыр.

 Депутатлар тараўда алып барылып атырған ислерди тән алыў етип, жәҳән тәжирийбесинде узоғи менен үш жылда педагогларды таярлаўға ериўилаётган бир ўақытта, педагогларды таярлаў ушын төрт жыллық тәлим программасы тыянақлыма, деген сораў менен министрге қарады.

Министр И. Абдураҳмонов айтып өткени сыяқлы, жоқары мағлыўматлы педагог қәнигелер таярлаў процесин оптималластырыў нәтийжесинде 2020/2021-оқыў жылынан музыка, ўаизикалық мәденият, технологиялық тәлим, шақириққача әскерий тәлим, суўретлейтуғын көркем өнер ҳәм инженерлик графикасы, мектепге шекем тәлим, мектепге шекем ҳәм басланғыш тәлимде дене тәрбиясы ҳәм спорт сыяқлы тәлим бағдарларының оқыў мүддети үш жыл етип белгиленген.

Педагогика саласының басқа тәлим бағдарларына мәмлекетимиз басшысының “2022-2026 жылларда халық тәлимин раўажландырыў бойынша миллий программаны тастыйықлаў туўрысында” Пәрманы көре, 2022/2023-оқыў жылынан оқыў программалары өз-ара жақын болған бакалавриат тәлим бағдарлары бойынша тийкарғы ҳәм қосымша қәнигелик (квалификатсия) бериў, атап айтқанда, әмелдеги оқыў жылында 4 тәлим бағдары : Математика ҳәм информатика (қосымша информатика пәни оқытыўшы ), Педагогика (қосымша тәрбия пәни оқытыўшы ), Биология (қосымша тәбий пәнлер оқытыўшы ), Арнаўлы педагогика : сурдопедагогика (қосымша сурдотаржимон) бойынша тийкарғы ҳәм қосымша қәнигелик (квалификатсия) бериў тәртиби енгизилди.

Соның менен бирге, тийкарғы ҳәм қосымша қәнигелик (квалификатсия) бериў болажақ педагог кадрларды педагогикалық хызметлерин самарли шөлкемлестириўде үлкен хызмет етеди. Соннан келип шығып педагогларды таярлаў ушын төрт жыллық тәлим программасы тыянақлы деп есаплаймиз.

“Ҳүкимет саати”да халық ўәкиллери улыўма орта билим бериў мектеплеринде Тәрбия сабақлықларын оқытыў ушын арнаўлы педагогикалық, психологиялық көнликпелерге ие педагогларды таярлаў бойынша алып барылып атырған жумыслар менен қызықдылар.

Жоқары тәлим, пән ҳәм инноватсиялар министри айтып өткени сыяқлы, 2022/2023-оқыў жылынан оқыў программалары өз-ара жақын болған бакалавриат тәлим бағдарлары бойынша тийкарғы ҳәм қосымша қәнигелик (квалификатсия) бериў тәртиби енгизилди.

Атап айтқанда, Педагогика ҳәм психология тәлим бағдары негизинде 2022-2023 оқыў жылынан баслап Педагогика (қосымша тәрбия ) тәлим бағдары дүзилди. Болажақ тәрбия пәни оқытыўшылары ушын жоқары тълим шөлкеми профессор -оқытыўшылары тәрепинен “Педагогика теориясы ҳәм тарийхы”, “Креатив педагогика”, “Социал педагогика”, “Миллий тәрбия”, “Тәрбия диагностикасы ҳәм корректсияси” ҳәм “Улыўма орта билим бериў мектеплеринде Тәрбия пәнин оқытыў методикаси” қәнийгелик пәнлеринен жаңа әўлад оқыў әдебиятлары жаратылып атыр.

Буннан тысқары, Тәрбия оқытыўшыларын таярлаў ушын “Улыўма орта билим бериў мектеплеринде Тәрбия пәнин оқытыў методикаси” пәни бойынша оқыў әдебиятлар жаратылды. Бул оқыў әдебиятларында бир қатар тәлим технологиялары ҳәм методика хамда оны оқытыў ушын арнаўлы педагогикалық, психологиялық көнликпелерге ие болажак педагогларды таярлаўда ситуатив тәлим, көркем педагогика, буктрейлер, витаген тәлим, евент тәлим мүмкиншиликлеринен пайдаланып сабақ өтиўлери ушын усыныслар берип өтилген.

Креатив жантасыў тийкарында метод ҳәм технологияларды таңлаў, миллий менталитетга сәйкеслигин тәмийинлеў, тәлим-тәрбия процесин шөлкемлестириўдиң заманагөй ҳәм жәрдемши ўаормаларынан өнимли пайдаланыўға ҳәм де кәсиплик компетентсияларини раўажландырыўға қаратылған лекция ҳәм әмелий шынығыўлар алып барылмақта.

Сораў -жуўапларға бай болған “Ҳүкимет саати”да депутатлар тараўдың перспективасына қаратылған бир қатар усыныс ҳәм усыныслар бериўди.

Додалаўлар соңғында күн тәртибиндеги мәселе майданынан нәтийжели парламент қадағалаўын тәмийинлеўге келисип алынды.

Дерек: Өзбекистан Республикасы Олий Мәжлиси Нызамшылық палатасы