Fuqarolik kodeksiga asosan Yuridik shaxs – o‘z mulkida, xo‘jalik yuritishida yoki operativ boshqaruvida alohida mol-mulkka ega bo‘lgan hamda o‘z majburiyatlari yuzasidan ushbu mol-mulk bilan javob beradigan, o‘z nomidan mulkiy yoki shaxsiy nomulkiy huquqlarga ega bo‘la oladigan va ularni amalga oshira oladigan, majburiyatlarni bajara oladigan, sudda daʼvogar va javobgar bo‘la oladigan tashkilotdir (FK 39-modda).

Vakolatxona (filial) – yuridik shaxsning u turgan yerdan tashqarida joylashgan alohida bo‘linmasi hisoblanadi (FK 47-modda).

Vakolatxona yuridik shaxs manfaatlarini ifodalaydi va himoya qiladi.

Filial yuridik shaxsning vazifalarini (barchasini/bir qismini) bajaradi.

Vakolatxona va filiallar yuridik shaxs hisoblanmaydi. Ular o‘zlarini tashkil etgan yuridik shaxs tomonidan mol-mulk bilan taʼminlanadilar hamda u tasdiqlagan nizomlar asosida ish olib boradilar. Rahbarlari yuridik shaxs tomonidan tayinlanadi hamda uning ishonchnomasi asosida ish olib boradi (FK 47-modda).

 Soliq kodeksiga asosan:

O‘zbekiston Respublikasining qonun hujjatlariga muvofiq tashkil etilgan yuridik shaxslar – soliq solish maqsadlarida yuridik shaxs hisoblanadi (Soliq kodeksi 32-modda).

Yuridik shaxsning hududiy jihatdan alohida bo‘lgan, turgan yeri bo‘yicha doimiy ish joylari jihozlangan har qanday bo‘linmasi, shu jumladan vakolatxonalari yoki filiallari yuridik shaxsining alohida bo‘linmasi hisoblanadi.

Yuridik shaxslarning alohida bo‘linmalari mazkur shaxslarning soliqlar to‘lash bo‘yicha majburiyatlarini Soliq kodeksida nazarda tutilgan hollarda va tartibda ushbu alohida bo‘linmalar joylashgan yeri bo‘yicha bajaradi.

Yuridik shaxs soliq majburiyatini quyida qayd etilgan holatlardagina alohida bo‘linmalari (shu jumladan vakolatxonalari yoki filiallari) joylashgan yerdagi soliq organlari orqali bajaradi:

1. Aksiz solig‘i  – avtomobillarga yoqilg‘i quyish shoxobchalari;

2. Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i – xodimlari 25 nafardan ortiq bo‘lgan alohida bo‘linmalari;

3. Mol-mulk solig‘i – ko‘chmas mulk joylashgan yerdagi;

4. Yer solig‘i – yer uchastkasi joylashgan yerdagi;

5. Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq – suvni isteʼmol qilish joyidagi;

6. Yer qaʼridan foydalanganlik uchun soliq – noruda foydali qazilmalar bo‘yicha qazib olish amalga oshirilgan joydagi.

Boshqa hollarda soliq majburiyatlari yuridik shaxs tomonidan soliq hisobida turgan joyidagi soliq organi bo‘yicha umumlashtirilgan holda bajariladi (QQS, aksiz solig‘i, foyda solig‘i, aylanmadan olinadigan soliq, yer qaʼridan foydalanganlik uchun soliq).

Shuningdek, yirik soliq to‘lovchilar toifasiga kiritilgan soliq to‘lovchilar alohida bo‘linmalarni hisobga olib markazlashgan holda soliqlarni to‘laydi (Soliq kodeksi 20-modda).

Yuridik shaxslar o‘zlari joylashgan yerdagi va ularning alohida bo‘linmalari joylashgan yerdagi soliq organlarida hisobga qo‘yiladi (Soliq kodeksi 128-modda).

Bunda soliq to‘lovchiga O‘zbekiston Respublikasining butun hududida yagona bo‘lgan soliq to‘lovchining identifikatsiya raqami beriladi va uning hisob maʼlumotlari soliq to‘lovchilarining yagona reyestriga kiritiladi. (Soliq kodeksi 127-modda)

Shunga ko‘ra, alohida bo‘linmalarga (filiallarga) ega bo‘lgan yuridik shaxslar, agar alohida bo‘linmaning identifikatsiya raqami (STIR) yuridik shaxs STIRidan farqlansa, alohida bo‘linmaning STIRini bekor qilish hamda yagona identifikatsiya raqami bilan faoliyat yuritish choralarini ko‘rish maqsadida alohida bo‘linma joylashgan yerdagi soliq organiga murojaat qilishi shart.

Maʼlumot uchun: 71-244-98-09 (ichki raqam 16591, 16587, 16588 yoki 01740) telefon raqamiga murojaat qilishingiz mumkin

Manba: O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi