Ko‘pgina davlatlarda qumni qotirish, tuproq unumdorligini oshirish maqsadida turli organik kimyoviy qo‘shimchalardan, qog‘oz va selluloza sanoati chiqindilari, gidrolizlangan poliakrilonitril, lignosulfonat kabi birikmalardan foydalaniladi. Lekin, qo‘llanilayotgan kimyoviy reagentlar qimmat, olish jarayoni murakkab, zaharli, shuningdek, Orol dengizi mintaqasining iqlim sharoitiga chidamsizdir. 

Mustaqillik yillarida Orol dengizi muammosiga alohida e’tibor berilib, qumni qotiruvchi, tuproqning tuzilmasini yaxshilab, uning unumdorligini oshiruvchi kimyoviy birikmalar ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yildi. Bu yo‘nalishidagi ilmiy izlanishlar yuqori darajada tashkil etilib, keng qamrovli chora-tadbirlar amalga oshirildi va muayyan natijalarga erishildi. Xususan, mahalliy xomashyo asosida sintez qilingan, tarkibida azot, fosfor va boshqa mikroelementlarni saqlagan kimyoviy barqaror, mexanik mustahkam struktura hosil qiluvchi polimer reagentlar tadqiqotiga qaratilgan ilmiy ishlar amalga oshirilayotir. 

Biroq, bugungi kunda arzon, ekologik xavfsiz, mahalliy xomashyo va sanoat chiqindilari asosida Orol dengizi mintaqasining og‘ir iqlim sharoitiga chidamli qum va tuproqni qotiruvchi kimyoviy reagentlar ishlab chiqish juda dolzarb muammodir. Qorqalpog‘istonlik olimlar buning uddasidan chiqdi.

– Tadqiqotning maqsadi mahalliy xomashyo va sanoat chiqindilari asosida qum va tuproqni qotiruvchi polimer reagentlari ishlab chiqish, tuproqning shamol va suv erroziyasiga chidamliligini, hosildorligini oshirishga qaratilgan, – deydi M.Allamuratov. – Ilmiy tadqiqotning ilmiy yangiligi shundaki, ilk marta polimer qotiruvchi reagentlarni "Maksam-Ammofos" chiqindisi, galoidga o‘xshagan monomerlar, GIPAN, lignofosfonat asosida olish texnologiyasi ishlab chiqildi. Bunda epixlorgidrin, dixlorgidringlitserin, poliollar va lignosulfonat asosida olingan qotiruvchi reagentlar tarkibi, tuzilishi va fizik-kimyoviy xossalari o‘rganildi. Epixlorgidrin, dixlorgidringlitserin, poliollar va lignosulfonat asosida olingan qotiruvchi reagentlarning tuproq va sement kompozitsiiyalari fizik-mexanik xossalariga ta’siri ham aniqlandi. Sintez qilingan polimer qotiruvchi reagentlar bilan ishlov berilgan qum va tuproqning fizik-kimyoviy xossalari tadqiq qilindi. 

Tadqiqot davomida mahalliy xomashyo va sanoat chiqindilari asosida ishlab chiqilgan qotiruvchi reagentlar ishlab chiqish va qo‘llash texnologiyasi Orol dengizi mintaqasidagi bir qancha agrofirma va o‘rmon xo‘jaligi obyektlarida joriy etildi. 

Ishlab chiqarilgan polimer qotiruvchi reagentlar Orol dengizi mintaqasida uchar qum va sho‘rlangan tuproq zonasida qo‘llanganda tuproqning hosildorligi oshib, zaharli qum-tuz bo‘hroni ko‘tarilishi kamayishiga erishilgan. 

Hozirgi kunda sintez qilingan polimerlarni ishlab chiqarish va amaliyotda qo‘llash bo‘yicha texnologik reglamentlar ishlab chiqildi, ularni keng sanoat miqyosida amaliyotda qo‘llash uchun Qoraqalpog‘iston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish qo‘mitasiga, Qoraqalpog‘iston Respublikasi o‘rmon xo‘jaligiga, shuningdek, bir qancha agrofirmalarga tavsiya etildi. 

Yaxshi niyatlar bilan boshlangan mazkur ish Orol dengizi mintaqasidagi ekologik, ijtimoiy, texnologik va iqtisodiy muammolarni hal etishga xizmat qiladi.