2022 йил 11 январь куни Сенатнинг Хотин-қизлар ва гендер тенглик масалалари қўмитаси мажлиси бўлиб ўтди.

Видеоконференцалоқа шаклида ўтказилган тадбирда сенаторлар, қўмита экспертлари, маҳаллий кенгашларнинг Ёшлар сиёсати, хотин-қизлар ва гендер тенглик масалалари бўйича доимий комиссия раислари, мутасадди вазирлик ва идоралар, уларнинг ҳудудий тузилмалари ҳамда оммавий ахборот воситалари вакиллари иштирок этди. Унда “Янги Ўзбекистоннинг 2022-2026 йилларга мўлжалланган тараққиёт стратегияси тўғрисида”ги Президент Фармони лойиҳаси муҳокама қилинди.

Маълумки, Тараққиёт стратегияси ва уни 2022 йилда амалга ошириш бўйича “йўл харитаси”да мамлакатимизни ривожлантиришнинг 7 та устувор йўналиши доирасида 100 га яқин пухта ишланган мақсадларга эришиш назарда тутилмоқда.

Сўнгги йилларда мамлакат иқтисодий, сиёсий ва ижтимоий ҳаётининг барча жабҳаларида хотин-қизларнинг фаоллигини ошириш, уларнинг таълим ва касбий кўникмалар олиши ҳамда бандлигини таъминлашга ҳар томонлама кўмаклашиш, тадбиркорлик ташаббусларини янада қўллаб-қувватлаш, жойларда “Аёллар дафтари”га киритилган хотин-қизлар муаммолари, улар эҳтиёж ва қизиқишларини тизимли ўрганиш, манзилли ҳал этиш бўйича кенг кўламли ишлар амалга оширилди. Бу борада бошланган тизимли ишларни келгусида ҳам изчиллик билан давом эттириш муҳим ҳисобланади.

Бугунги кунда мамлакатимиз аҳолисининг ярмини хотин-қизлар ташкил этади. Албатта Фармон лойиҳасида ижтимоий ҳимояга муҳтож қатлам билан биргаликда, хотин-қизларни ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш, айниқса уларни ижтимоий ҳимоялаш, бандлигини таъминлаш, тадбиркорликка кенг жалб этиш бўйича аниқ механизмлар белгилаб берилган. 

Жумладан, аёлларга пенсия ҳисоблашда уларнинг болани парваришлаш таътилида бўлиш вақтининг ҳаммасини жамлаганда иш стажига қўшиб ҳисобланадиган 3 йиллик даврни 6 йилга ошириш, ёрдамга муҳтож аёллар, ёшлар ва ногиронлиги бўлган шахслар бўйича “Ижтимоий ҳимоя ягона реестри” ахборот тизимида алоҳида маълумотлар базасини яратиш, жумладан “Темир дафтар”, “Ёшлар дафтари” ва “Аёллар дафтари”ни “Ижтимоий ҳимоя ягона реестр”и билан интеграция қилиш каби муҳим вазифалар шулар жумласидандир. 

Таъкидлаш лозимки, Фармон лойиҳасида хотин-қизларнинг репродуктив саломатлигини муҳофаза қилиш, оналар касаллиги ва перинатал касалликлар профилактикаси ва уларнинг олдини олиш бўйича ишларни янги босқичга кўтаришда репродуктив ёшдаги ва ҳомиладор аёллар, болалар учун юқори технологик тиббий ёрдам кўрсатиш тизимини такомиллаштириш муҳим аҳамият касб этади. Бу борада 46 та туманлараро перинатал марказларни ташкил этиш, уларни кадрлар, зарур тиббий техника ва буюмлар билан таъминлаш назарда тутилган. 

Мамлакатимизда хотин-қизлар бандлигини таъминлаш, моддий манфаатдорлигини ошириш учун муносиб шарт-шароит яратиб бериш, уларни доимий даромад манбаи билан таъминлаш масалалари мамлакатимизда олиб борилаётган ижтимоий-иқтисодий ислоҳотларнинг туб мазмун-моҳиятини ташкил этади.

Ушбу йўналишда лойиҳада хотин-қизлар бандлигини таъминлаш масалаларига алоҳида аҳамият берилган. Жумладан, аёллар орасидаги ишсизлик даражасини 2 баробар камайтириш, биргина 2022 йилда 80 мингдан зиёд ишсиз хотин-қизларни давлат ҳисобидан касб-ҳунарга ўқитиш бўйича ҳам аниқ механизмларни амалга ошириш белгиланмоқда.

Йиғилишда Сенатнинг Фан, таълим, соғлиқни сақлаш масалалари қўмитаси аъзоси Манзура Салимова қайд этганидек, Стратегиянинг 59-мақсадида Репродуктив ёшдаги ва ҳомиладор аёллар, болалар учун юқори технологик тиббий ёрдам кўрсатиш тизимини такомиллаштириш масаласи жуда долзарб бўлиб, 46 та туманлараро перинатал марказни ташкил этиш, уларни кадрлар, зарур тиббий техника ва буюмлар билан таъминлаш назарда тутилган.

Шу ўринда Перинатал марказларда фаолият юритаётган шифокорлар ва тиббиёт ходимларининг меҳнатига ҳақ тўлашда кўрсатиладиган тиббий хизмат тури мураккаблиги ва эришилган натижаларни ҳисобга олиш масаласини ҳам йўл харитасида қайд этиб ўтиш мақсадга мувофиқлигини билдирди. Шу билан бирга, қўмита эксперти, Юристлар малкасини ошириш маркази профессори Лола Саидова стратегияга Ўзбекистонда гендер тенгликни таъминлашни устувор вазифа қилиб белгилашга қаратилган алоҳида мақсад киритиш, бу орқали хотин-қизларнинг давлат ва жамият бошқарувидаги иштирокини фаоллаштириш, қишлоқ аёлларининг меҳнати, шунингдек, томорқа, деҳқон ва фермер хўжаликларидаги фаолиятида қулай шароитларни яратиш, мулкчилик шаклидан қатъий назар барча соҳа ва тармоқларда гендер ёндашувни амалга ошириш лозимлиги юзасидан таклифларни билдирди.

Мазкур таклифлар умумлаштирилган ҳолда “Тараққиёт стратегияси”га юбориладиган бўлди. 

Манба: Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенати