Ўзбекистон Республикасининг Қонуни

Қонунчилик палатаси томонидан 2019 йил 18 февралда

қабул қилинган

Сенат томонидан 2019 йил 28 февралда

маъқулланган

1-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1991 йил 14 июнда қабул қилинган «Кооперация тўғрисида»ги 295–XII-сонли Қонуни (Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1991 йил, № 8, 193-модда; 1994 йил, № 2, 52-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1998 йил, № 9, 181-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2017 йил, № 6, 300-модда) 3-моддасининг 3-бандидаги «шунингдек суриштирув» деган сўзлар «шунингдек терговга қадар текширувни амалга оширувчи органлар, суриштирув» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

2-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1992 йил 2 июлда қабул қилинган «Ўзбекистон Республикасининг фуқаролиги тўғрисида»ги 632–XII-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1992 йил, № 9, 338-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 2005 йил, № 1, 18-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2015 йил, № 8, 310-модда; 2016 йил, № 9, 276-модда) қуйидаги ўзгартишлар киритилсин:

1) 21-модда иккинчи қисмининг ўзбекча матнидаги «идораларига» деган сўз «органларига» деган сўз билан алмаштирилсин;

2) 33-модда биринчи қисмининг ўзбекча матнидаги «идоралари» деган сўз «органлари» деган сўз билан алмаштирилсин;

3) 34-модда тўртинчи қисмининг ўзбекча матнидаги «идораси» деган сўз «органи» деган сўз билан алмаштирилсин;

4) 35-модда биринчи қисмининг ўзбекча матнидаги «идорасига» деган сўз «органига» деган сўз билан алмаштирилсин;

5) 36-модда биринчи ва иккинчи қисмларининг ўзбекча матнидаги «идоралари» деган сўз «органлари» деган сўз билан алмаштирилсин;

6) 37-модда биринчи қисмининг ўзбекча матнидаги «идораси» деган сўз «органи» деган сўз билан алмаштирилсин;

7) 41-модданинг матнидаги «идоралари» деган сўз «бўлинмалари» деган сўз билан алмаштирилсин;

8) 42-модда ўзбекча матнининг:

биринчи қисмидаги «идоралари» деган сўз «органлари» деган сўз билан алмаштирилсин;

иккинчи қисмидаги «идораси» деган сўз «органи» деган сўз билан алмаштирилсин.

3-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1992 йил 3 июлда қабул қилинган «Гувоҳлар, жабрланувчилар, экспертлар, мутахассислар, таржимонлар ва холисларнинг қилган харажатларини тўлаш тартиби ва миқдорлари тўғрисида»ги 661–XII-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1992 йил, № 9, 
359-модда; 1994 йил, № 11–12, 285-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1995 йил, № 6, 118-модда) қуйидаги ўзгартишлар киритилсин:

1) 1-моддадаги «Суриштирув органига» деган сўзлар «Терговга қадар текширувни амалга оширувчи органнинг мансабдор шахси, суриштирувчи» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

2) 2-моддадаги «суриштирув органига» деган сўзлар «терговга қадар текширувни амалга оширувчи органнинг мансабдор шахси, суриштирувчи» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

3) 5-модданинг биринчи қисми қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Экспертлар, мутахассислар ва таржимонлар бажарган ишлари учун терговга қадар текширувни амалга оширувчи органларнинг, суриштирув 
ёки дастлабки тергов органларининг қарорига ёхуд суднинг ажримига биноан ҳақ оладилар»;

4) 9-моддадаги «Суриштирув органига» деган сўзлар «Терговга қадар текширувни амалга оширувчи органнинг мансабдор шахси, суриштирувчи» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

4-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1992 йил 9 декабрда қабул қилинган «Прокуратура тўғрисида»ги 746–ХII-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикасининг 2001 йил 29 августда қабул қилинган 257–II-сонли Қонуни таҳририда) (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 2001 йил, № 9–10, 168-модда; 2003 йил, № 5, 67-модда; 2005 йил, № 1, 18-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2007 йил, № 6, 249-модда; 2008 йил, 
№ 9, 487-модда, № 12, 636-модда; 2011 йил, № 4, 101-модда; 2012 йил, 
№ 9/2, 244-модда; 2015 йил, № 8, 310-модда; 2016 йил, № 9, 276-модда; 2017 йил, № 3, 47-модда, № 6, 300-модда, № 9, 510-модда, № 10, 605-модда; 2018 йил, № 4, 218-модда, № 7, 431-модда; 2019 йил, № 1, 1, 5-моддалар) қуйидаги қўшимча ва ўзгартишлар киритилсин:

1) 4-модданинг бешинчи хатбошиси «тезкор-қидирув фаолиятни» деган сўзлардан кейин «терговга қадар текширувни» деган сўзлар билан тўлдирилсин;

2) 8-модданинг биринчи қисми «тезкор-қидирув фаолиятни» деган сўзлардан кейин «терговга қадар текширувни» деган сўзлар билан тўлдирилсин;

3) 28-модданинг матни қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Қонунларнинг жиноятчиликка қарши курашишни амалга оширувчи органлар томонидан ижро этилиши устидан назорат қилиш жараёнида прокурор ўз ваколатлари доирасида:

суриштирув ва дастлабки тергов органларидан, шунингдек терговга қадар текширувни ёки тезкор-қидирув фаолиятини амалга оширувчи органлардан жиноят ишларини, терговга қадар текширув, тезкор-қидирув фаолияти, суриштирув ва дастлабки тергов ҳужжатлари ва материалларини ҳамда бошқа маълумотларни текшириш учун талаб қилади;

содир этилган ёки тайёрланаётган жиноятлар ҳақидаги аризалар 
ва хабарларни қабул қилиш, рўйхатдан ўтказиш ҳамда ҳал этиш тўғрисидаги қонун талабларининг ижросини ҳар ойда камида бир марта текширади;

терговчилар ва суриштирувчиларнинг, шунингдек терговга қадар текширувни амалга оширувчи орган мансабдор шахсининг қонунга хилоф ҳамда асоссиз қарорларини бекор қилади;

жиноятларни тергов қилиш, эҳтиёт чорасини танлаш, ўзгартириш ёки бекор қилиш, жиноят тавсифини белгилаш, айбланувчи тариқасида ишда иштирок этишга жалб қилиш, айрим тергов ҳаракатларини бажариш ва жиноят содир этиб яширинган шахсларни қидириш тўғрисида ёзма кўрсатмалар беради;

терговга қадар текширувни ёки тезкор-қидирув фаолиятини амалга оширувчи органларга ушлаш, мажбурий келтириш, қидириш, тинтув ўтказиш, олиб қўйиш тўғрисидаги қарорларни ва суднинг қамоққа олиш тарзидаги эҳтиёт чорасини қўллаш ҳақидаги ажримини ижро этишни, бошқа тергов ҳаракатларини, шу жумладан прокурорнинг ёки прокуратура терговчисининг иш юритувида бўлган ишлар юзасидан тергов ҳаракатларини бажаришни топширади, жиноятларни очиш ва жиноят содир этган шахсларни топиш учун зарур чоралар кўриш тўғрисида кўрсатмалар беради;

суриштирувда, дастлабки терговда иштирок этади ҳамда зарур ҳолларда, жиноят-процессуал қонунга мувофиқ ҳар қандай иш бўйича айрим тергов ҳаракатларини шахсан бажаради ёки терговни тўла ҳажмда амалга оширади;

суриштирув, дастлабки тергов муддатини узайтиради, эҳтиёт чораси сифатида қамоқда сақлаш ёки уй қамоғи ва айбланувчининг тиббий муассасада бўлиши муддатини узайтириш тўғрисида судга илтимоснома киритади;

жиноят ишларини суриштирув ва дастлабки тергов органларига қўшимча тергов ўтказиш тўғрисидаги ўз кўрсатмалари билан қайтаради;

жиноят ишини суриштирув органидан терговчига, прокуратуранинг бир терговчисидан бошқасига, жиноят-процессуал қонунда белгиланган ҳолларда ва тартибда эса бир дастлабки тергов ва суриштирув органидан бошқа дастлабки тергов ва суриштирув органига ўтказади;

суриштирувчини ёки терговчини, агар у ишни тергов қилиш чоғида қонун бузилишига йўл қўйган бўлса, суриштирувни ёхуд дастлабки терговни давом эттиришдан четлатади;

қонунда назарда тутилган ҳолларда, тергов ҳаракатларини олиб боришга санкция беради, қамоққа олиш ёки уй қамоғи тарзидаги эҳтиёт чорасини қўллаш тўғрисида, айбланувчини лавозимидан четлаштириш ҳақида, шахсни тиббий муассасага жойлаштириш тўғрисида, мурдани эксгумация қилиш ҳақида, почта-телеграф жўнатмаларини хатлаш тўғрисида судга илтимоснома киритади ёки илтимосномага розилик беради; жиноят ишини қўзғатишни рад қилиш ҳақида ёки жиноят ишини амнистия актига асосан тугатиш тўғрисида судга илтимоснома 
киритади;

жиноят ишларини қўзғатади ёки уларни қўзғатишни рад этади, жиноят ишларини тугатади ёхуд улар юзасидан иш юритилишини тўхтатади;

қонунда назарда тутилган ҳолларда терговчининг ва суриштирувчининг ишни тугатишига розилик беради;

айблов хулосасини ёки айблов далолатномасини ёхуд қарорини тасдиқлайди, ишни судга юборади;

қонунга мувофиқ бошқа ваколатларни амалга оширади.

Прокурорнинг жиноят-процессуал қонун ҳужжатларида назарда тутилган тартибда берган терговга қадар текширув ўтказиш, 
жиноят ишларини қўзғатиш ва тергов қилиш билан боғлиқ кўрсатмалари терговга қадар текширувни ва тезкор-қидирув фаолиятини амалга оширувчи органлар, суриштирув ва дастлабки тергов органлари учун мажбурийдир»;

4) 34-модданинг иккинчи қисмидаги «Айблов хулосасини» деган сўзлар «Айблов хулосасини, айблов далолатномасини» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

5) 43-модданинг биринчи қисми «терговчилар» деган сўздан кейин «суриштирувчилар» деган сўз билан тўлдирилсин;

6) 49-модданинг биринчи қисмидаги «ва терговчига» деган сўзлар «терговчи ва суриштирувчига» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

5-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1992 йил 9 декабрда қабул қилинган «Сурункали алкоголизм, гиёҳвандлик ёки заҳарвандликка мубтало бўлган беморларни мажбурий даволаш тўғрисида»ги 
753–XII-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1993 йил, № 1, 36-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси,1995 йил, № 6, 121-модда; 1997 йил, № 2, 69-модда; 1998 йил, № 1, 17-модда; 1999 йил, № 1, 5-модда; 2001 йил, № 1–2, 23-модда) қуйидаги ўзгартишлар киритилсин:

1) 2-модда иккинчи қисмининг ўзбекча матнидаги «идораларининг» деган сўз «органларининг» деган сўз билан алмаштирилсин;

2) 3-модданинг ўзбекча матнидаги «идоралари» деган сўз «органлари» деган сўз билан алмаштирилсин;

3) 4-модда иккинчи қисмининг ўзбекча матнидаги «идоралари» деган сўз «органлари» деган сўз билан алмаштирилсин;

4) 6-модданинг ўзбекча матнидаги «идоралари» деган сўз «органлари» деган сўз билан алмаштирилсин.

6-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1992 йил 10 декабрда қабул қилинган «Ўзбекистон Республикасининг Давлат мадҳияси тўғрисида»ги 768–ХII-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1993 йил, № 1, 52-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 2005 йил, № 1, 18-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2010 йил, № 12, 473-модда; 2017 йил, № 6, 300-модда; 2018 йил, № 7, 
431-модда) қуйидаги ўзгартишлар киритилсин:

1) 8-модданинг учинчи хатбошиси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«ички ишлар органларида ижро этиш, шунингдек Ўзбекистон Республикасининг Давлат мадҳияси ижро этилаётган пайтда ички ишлар органларининг оддий аскарлар, сержантлар ва офицерлар таркибидан бўлган шахсларнинг салом бериши – Ўзбекистон Республикаси ички ишлар вазирининг буйруқлари билан белгиланадиган қоидалар билан»;

2) 11-модданинг ўзбекча матнидаги «идораларида» деган сўз «органларида» деган сўз билан алмаштирилсин.

7-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1993 йил 7 майда қабул қилинган 864–ХII-сонли Қонуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикасининг Ҳаво кодекси (Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1993 йил, № 6, 247-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1998 йил, № 3, 
38-модда; 2000 йил, № 5–6, 153-модда; 2003 йил, № 5, 67-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2008 йил, № 7, 350-модда; 2012 йил, № 9/2, 246-модда; 2013 йил, № 4, 
98-модда; 2014 йил, № 5, 130-модда, № 9, 244-модда, № 12, 343-модда; 2015 йил, № 6, 228-модда; 2017 йил, № 4, 137-модда) 92-моддасининг биринчи қисмидаги «милиция органлари» деган сўзлар «ички ишлар органлари» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

8-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1994 йил 22 сентябрда қабул қилинган 2012–ХII-сонли Қонуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикасининг Жиноят кодексига (Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1995 йил, № 1, 3-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1996 йил, № 9, 
144-модда; 1997 йил, № 2, 56-модда, № 9, 241-модда; 1998 йил, № 5–6, 102-модда, № 9, 181-модда; 1999 йил, № 1, 20-модда, № 5, 124-модда, № 9, 229-модда; 2000 йил, № 5–6, 153-модда; 2001 йил, № 1–2, 23-модда, 
№ 9–10, 165-модда; 2002 йил, № 9, 165-модда; 2003 йил, № 1, 
8-модда, № 9–10, 149-модда; 2004 йил, № 1–2, 18-модда, № 9, 171-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 
2005 йил, № 9, 314-модда, № 12, 417, 418-моддалар; 2006 йил, № 6, 
261-модда, № 12, 656-модда; 2007 йил, № 4, 158, 166-моддалар, № 6, 
248-модда, № 9, 416, 422-моддалар, № 12, 607-модда; 2008 йил, № 4, 187, 188, 189-моддалар, № 7, 352-модда, № 9, 485, 487, 488-моддалар, № 12, 640, 641-моддалар; 2009 йил, № 1, 1-модда, № 4, 128-модда, № 9, 329, 334, 335, 337-моддалар, № 12, 470-модда; 2010 йил, № 5, 176, 179-моддалар, № 9, 341-модда, № 12, 471, 477-моддалар; 2011 йил, № 1, 1-модда; 
2012 йил, № 4, 108-модда, № 9/1, 242-модда, № 12, 336-модда; 2013 йил, № 4, 98-модда, № 10, 263-модда; 2014 йил, № 1, 2-модда, № 5, 130-модда, № 9, 244-модда, № 12, 343-модда; 2015 йил, № 6, 228-модда, № 8, 310, 
312-моддалар, № 12, 452-модда; 2016 йил, № 4, 125-модда, № 9, 276-модда, № 12, 383, 385-моддалар; 2017 йил, № 3, 47-модда, № 6, 300-модда, № 9, 506, 510-моддалар; 2018 йил, № 1, 4-модда, № 4, 218, 224-моддалар, № 7, 430-модда, № 10, 679-модда; 2019 йил, № 1, 3, 5-моддалар) қуйидаги ўзгартишлар киритилсин:

1) 234-модда биринчи қисмининг диспозициясидаги «суриштирувчи» деган сўз «терговга қадар текширувни амалга оширувчи органнинг мансабдор шахси, суриштирувчи» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

2) 238-модда биринчи қисмининг диспозициясидаги «худди шунингдек бир тилдан иккинчи тилга била туриб нотўғри таржима 
қилиш» деган сўзлар «худди шунингдек таржимоннинг бир тилдан иккинчи тилга била туриб нотўғри таржима қилиши» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

3) 240-модда биринчи қисмининг диспозициясидаги «Суриштирув олиб бориш» деган сўзлар «Терговга қадар текширув, суриштирув олиб бориш» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

9-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1994 йил 22 сентябрда қабул қилинган 2013–ХII-сонли Қонуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикасининг Жиноят-процессуал кодексига (Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1995 йил, № 2, 5-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1995 йил, № 12, 269-модда; 1997 йил, № 2, 56-модда, № 9, 241-модда; 1998 йил, 
№ 5–6, 102-модда, № 9, 181-модда; 1999 йил, № 1, 20-модда, № 5, 
124-модда, № 9, 229-модда; 2000 йил, № 5–6, 153-модда, № 7–8, 
217-модда; 2001 йил, № 1–2, 11, 23-моддалар, № 9–10, 165, 182-моддалар; 2002 йил, № 9, 165-модда; 2003 йил, № 5, 67-модда; 2004 йил, № 1–2, 
18-модда, № 9, 171-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2005 йил, № 12, 418-модда; 2006 йил, № 6, 261-модда; 2007 йил, № 4, 166-модда, № 6, 248, 249-моддалар, № 9, 422-модда, № 12, 594, 595, 607-моддалар; 2008 йил, № 4, 177, 
187-моддалар, № 9, 482, 484, 487-моддалар, № 12, 636, 641-моддалар; 
2009 йил, № 1, 1-модда, № 4, 136-модда, № 9, 335-модда, № 12, 469, 
470-моддалар; 2010 йил, № 6, 231-модда, № 9, 334, 336, 337, 342-моддалар, № 12, 477-модда; 2011 йил, № 4, 103, 104-моддалар, № 9, 252-модда, 
№ 12/2, 363-модда; 2012 йил, № 1, 3-модда, № 9/2, 244-модда, № 12, 
336-модда; 2014 йил, № 9, 244-модда; 2015 йил, № 8, 310, 312-моддалар, 
№ 12, 452-модда; 2016 йил, № 4, 125-модда, № 9, 276-модда, № 12, 
385-модда; 2017 йил, № 3, 47-модда, № 6, 300-модда, № 9, 510-модда; 
2018 йил, № 1, 1-модда, № 4, 218, 224-моддалар, № 7, 430, 
431-моддалар, № 10, 679-модда; 2019 йил, № 1, 3, 5-моддалар) қуйидаги қўшимча ва ўзгартишлар киритилсин:

1) қуйидаги мазмундаги 911–914-моддалар билан тўлдирилсин:

«911-модда. Тергов ҳаракатларини видеоконференцалоқа

режимида ўтказиш

Гувоҳлар, жабрланувчилар, гумон қилинувчилар ва айбланувчилар иштирокидаги тергов ҳаракатлари (сўроқ, шахсларни ва нарсаларни таниб олиш, юзлаштириш) мазкур шахсларни улар турган жойдаги ёки яшаш жойидаги вилоятнинг ёки туманнинг ёхуд шаҳарнинг ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органига ёки судига чақирган, техник воситалардан фойдаланган ҳолда видеоконференцалоқа режимида ўтказилиши мумкин. Видеоконференцалоқа жараёнида тергов ҳаракати иштирокчилари тергов ҳаракати жараёни ва натижаларини тўғридан-тўғри трансляция орқали бевосита кузатиб боради.

Тергов ҳаракатларини видеоконференцалоқа режимида ўтказиш тўғрисидаги қарор суриштирувчи, терговчи, прокурор ёки суд томонидан ўз ташаббуси билан ёхуд жиноят процесси иштирокчиларининг илтимосномасига кўра қабул қилинади.

Тергов ҳаракатларини видеоконференцалоқа режимида ўтказишда фойдаланиладиган техник воситалар ва ускуналар қуйидаги минимал талабларга жавоб бериши зарур:

тасвир сифати бўйича – ўлчами 1920×1080, секундига 50 та кадр;

овоз сифати бўйича – частота диапазони 100-12 000 Гц;

ахборот хавфсизлигини таъминлаш бўйича – VPN ҳимояланган алоқа каналидан фойдаланган ҳолда.

912-модда. Тергов ҳаракатларини видеоконференцалоқа

режимида ўтказиш асослари

Тергов ҳаракатлари қуйидаги ҳолларда видеоконференцалоқа режимида ўтказилади:

1) шахснинг жиноят ишини тергов қилаётган органга ёки тергов ҳаракати ўтказилаётган жойга соғлиғининг ҳолатига ёки бошқа узрли сабабларга кўра бевосита келиш имконияти бўлмаганда;

2) жиноят процесси иштирокчиларининг хавфсизлигини таъминлаш зарурати туғилганда;

3) кечиктириб бўлмайдиган тергов ҳаракатлари ўтказилганда;

4) тергов ҳаракатини ўтказиш қийинлашиши ёки ортиқча харажатлар келтириб чиқариши мумкинлиги ҳақида асосли сабаблар мавжуд бўлганда.

Ушбу модданинг биринчи қисмида кўрсатилган асослар мавжуд бўлганда суриштирувчи, терговчи, прокурор ёки суд тегишли қарор чиқаради.

913-модда. Тергов ҳаракатларини видеоконференцалоқа

режимида ўтказиш шартлари ва тартиби

Муайян тергов ҳаракатини видеоконференцалоқа режимида ўтказиш ҳақида қарор қабул қилинган тақдирда суриштирувчи, терговчи, прокурор ёки суд жиноят процессининг муайян иштирокчисини чақиртиришни 
ва тергов ҳаракатини видеоконференцалоқа режимида ўтказишни ташкил этишни сўраб тегишли органга ушбу Кодекс талабларига мувофиқ топшириқ юборади.

Суриштирувчининг, терговчининг, прокурорнинг ёки суднинг топшириғини бажарувчи мансабдор шахс чақиртирилган жиноят процесси иштирокчисининг шахсини тасдиқловчи ҳужжатларини текшириши, унинг ушбу Кодексда назарда тутилган ҳуқуқларини таъминлаши ва тергов ҳаракати тугаллангунига қадар унинг ёнида бўлиши керак.

Тергов ҳаракатини видеоконференцалоқа режимида ўтказиш учун мутахассислар жалб қилиниши мумкин.

Видеоконференцалоқа режимида сўроқ, шахсларни ёки нарсаларни таниб олиш ёхуд юзлаштириш ушбу Кодекснинг 96–108, 
112–131-моддалари талабларига риоя этган ҳолда амалга оширилади. Тергов ҳаракати иштирокчиларига видеоконференцалоқада иштирок этаётган шахсларга саволлар бериш ва улардан жавоблар олиш, ушбу Кодексда назарда тутилган процессуал ҳуқуқлар ва мажбуриятларни амалга ошириш имконияти таъминланиши керак.

914-модда. Видеоконференцалоқа режимида ўтказилган тергов

ҳаракати жараёни ва натижаларини қайд қилиш

Видеоконференцалоқа режимида ўтказилган тергов ҳаракати жараёни ва натижалари электрон маълумотларни ташувчи тегишли воситаларга баённома тузилган ҳолда ёзилади ва қайд этилади.

Тергов ҳаракатининг баённомаси суриштирувчи, терговчи, 
прокурор ёки суд ва топшириқни бажарувчи мансабдор шахс томонидан тузилади. Видеоконференцалоқа материаллари баённомага қўшиб қўйилади.

Тергов ҳаракатининг баённомаси ушбу Кодексда назарда тутилган умумий қоидаларга риоя қилинган ҳолда тузилади ва унда жиноят процесси иштирокчилари кўрсатувларининг моҳияти акс эттирилади.

Видеоконференцалоқа ёзувининг вақти ўтказилган тергов ҳаракатининг аниқ вақтига мос келиши керак. Видеоконференцалоқа жараёнидаги танаффуслар юзасидан изоҳ берилиши ҳамда улар видеоёзувда ва баённомада акс эттирилиши керак.

Видеоконференцалоқа режимида ўтказилган тергов ҳаракати баённомаси суриштирувчи, терговчи, прокурор ёки суд, топшириқни бажараётган мансабдор шахс ҳамда тергов ҳаракатининг бошқа иштирокчилари томонидан имзоланади. Топшириқни бажараётган мансабдор шахс томонидан тузилган баённома суриштирувчига, терговчига, прокурорга ёки судга юборилади»;

2) 121-модда қуйидаги мазмундаги учинчи – олтинчи қисмлар билан тўлдирилсин:

«Жинсий эркинликка қарши, ўн саккиз ёшга тўлмаган шахслар савдосига оид жиноят ишлари бўйича вояга етмаган гувоҳни 
ёки жабрланувчини сўроқ қилиш, шунингдек бошқа ҳолатларда сўроқ қилиш, агар буни одил судловнинг ёки вояга етмаган шахснинг манфаатлари талаб этса, стенография, видеокузатув, шунингдек аудио- 
ва видео қайд этиш тизимлари билан жиҳозланган махсус хонада қонуний вакил, педагог ёки психолог иштирокида ўтказилиши мумкин.

Сўроқни стенография, видеокузатув, шунингдек аудио- ва видео қайд этиш тизимлари билан жиҳозланган махсус хоналарда ўтказиш тартиби суриштирувчи, терговчи, прокурор ва суд томонидан белгиланади.

Зарур бўлган ҳолларда, ҳимоячи, вояга етмаган шахснинг қонуний вакили, педагог ёки психолог саволларни суриштирувчининг, терговчининг, прокурорнинг ёки суднинг рухсати билан қайта тузиш ҳуқуқига эга, бунда саволларнинг моҳияти ўзгартирилмайди.

Вояга етмаган гувоҳни ёки жабрланувчини сўроқ қилиш стенографияси, улар кўрсатувларининг аудио- ва видеоёзувлари ушбу моддага мувофиқ баённомага илова қилинади»;

3) 127-модда қуйидаги мазмундаги олтинчи қисм билан тўлдирилсин:

«Таниб олувчининг хавфсизлигини таъминлаш мақсадида шахсни таниб олиш учун кўрсатиш суриштирувчи, терговчи, прокурор ёки суднинг қарорига кўра таниб олинувчининг таниб олувчини кўриб туриши истисно этиладиган шароитларда ўтказилиши мумкин. Бу ҳолда холислар таниб олувчи турган жойда бўлади»;

4) 131-модда:

қуйидаги мазмундаги учинчи қисм билан тўлдирилсин:

«Агар шахсни таниб олиш кўриб туришни истисно этадиган шароитларда ўтказилган бўлса, баённомага бу ҳақда тегишли ёзув киритилиши керак»;

учинчи ва тўртинчи қисмлари тегишинча тўртинчи ва бешинчи қисмлар деб ҳисоблансин;

5) 318-модда биринчи қисмининг 71-банди қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«71) суриштирув, дастлабки тергов ёки суд мажлисини видеоконференцалоқадан фойдаланган ҳолда ўтказиш чоғида қилинган харажатлардан»;

6) 345-модданинг бешинчи қисмидаги «278-моддаси иккинчи 
ва тўртинчи қисмларида» деган сўзлар «278-моддаси биринчи ва иккинчи қисмларида» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

7) 361-модда биринчи қисмининг биринчи хатбошисидаги «терговчи» деган сўз «суриштирувчи, терговчи» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

8) 3812-модда биринчи қисмининг 1-бандидаги «278-моддаси биринчи ва учинчи қисмларида» деган сўзлар «278-моддаси учинчи 
ва тўртинчи қисмларида» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

10-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1994 йил 22 сентябрда қабул қилинган 2015–ХII-сонли Қонуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексига (Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1995 йил, № 3, 6-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1995 йил, № 9, 193-модда, № 12, 269-модда; 1996 йил, № 5–6, 69-модда, № 9, 144-модда; 1997 йил, № 2, 56-модда, № 4–5, 

126-модда, № 9, 241-модда; 1998 йил, № 3, 38-модда, № 5–6, 
102-модда, № 9, 181-модда; 1999 йил, № 1, 20-модда, № 5, 124-модда, № 9, 
229-модда; 2000 йил, № 5–6, 153-модда, № 7–8, 217-модда; 2001 йил, 
№ 1–2, 23-модда, № 9–10, 165, 182-моддалар; 2002 йил, № 1, 20-модда, № 9, 165-модда; 2003 йил, № 1, 8-модда, № 5, 67-модда, № 9–10, 
149-модда; 2004 йил, № 1–2, 18-модда, № 5, 90-модда, № 9, 171-модда; 2005 йил, № 1, 18-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2005 йил, № 9, 312-модда, № 12, 413, 417, 418-моддалар; 2006 йил, № 6, 261-модда, № 9, 498-модда, № 10, 536-модда, № 12, 656, 659-моддалар; 2007 йил, № 4, 158, 159, 164, 165-моддалар, № 9, 416, 421-моддалар, № 12, 596, 604, 607-моддалар; 2008 йил, № 4, 181, 189, 192-моддалар, № 9, 486, 488-моддалар, № 12, 640, 641-моддалар; 2009 йил, № 1, 1-модда, № 9, 334, 335, 337-моддалар, № 10, 380-модда, № 12, 462, 468, 470, 472, 474-моддалар; 2010 йил, № 5, 175, 179-моддалар, № 6, 
231-модда, № 9, 335, 339, 341-моддалар, № 10, 380-модда, № 12, 468, 473, 474-моддалар; 2011 йил, № 1, 1-модда, № 4, 104, 105-моддалар, № 9, 247, 252-моддалар, № 12/2, 365-модда; 2012 йил, № 4, 108-модда, № 9/1, 
242-модда, № 12, 336-модда; 2013 йил, № 4, 98-модда, № 10, 263-модда; 2014 йил, № 1, 2-модда, № 5, 130-модда, № 9, 244-модда, № 12, 341, 
343-моддалар; 2015 йил, № 6, 228-модда, № 8, 310, 312-моддалар, № 12, 452-модда; 2016 йил, № 1, 2-модда, № 4, 125-модда, № 9, 276-модда, № 12, 383, 385-моддалар; 2017 йил, № 4, 137-модда, № 6, 300-модда, № 9, 
510-модда, № 10, 605-модда; 2018 йил, № 1, 1, 4-моддалар, № 4, 224-модда, № 7, 430, 431-моддалар, № 10, 673, 679-моддалар; 2019 йил, № 1, 1, 3, 
5-моддалар) қуйидаги ўзгартиш ва қўшимчалар киритилсин:

1) 126-модданинг матни қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Техник регламентга мувофиқ бўлмаган кўзгусимон ва (ёки) туси ўзгартирилган (қорайтирилган) ойнали транспорт воситаларидан, худди шунингдек ҳайдовчининг ўрнидан теварак-атрофни кўришни чеклайдиган қўшимча нарсалар ўрнатилган ёки қопламалар суртилган транспорт воситаларидан фойдаланиш, бундан ойналар тусини ўзгартириш (қорайтириш) учун тегишли рухсатнома берилган транспорт воситалари мустасно, –

энг кам иш ҳақининг йигирма беш баравари миқдорида жарима солишга сабаб бўлади.

Худди шундай ҳуқуқбузарлик маъмурий жазо чораси қўлланилганидан кейин бир йил давомида такрор содир этилган бўлса, –

энг кам иш ҳақининг қирқ баравари миқдорида жарима солишга сабаб бўлади»;

2) 128-модданинг биринчи қисмидаги «1283, 1285, 1286 ва 
130-моддаларида» деган сўзлар «1283-моддасида, 1284-моддасининг биринчи қисмида, 1285, 1286 ва 130-моддаларида» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

3) 1284-модда қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«1284-модда.Транспорт воситалари ҳайдовчиларининг

светофорнинг тақиқловчи сигналига ёки йўл

ҳаракатини тартибга солувчининг тақиқловчи

ишорасига бўйсунмасдан тўхташ чизиғини

босиб кириши ва ўтиши

Светофорнинг тақиқловчи сигналида ёки йўл ҳаракатини тартибга солувчининг тақиқловчи ишорасида йўлнинг қатнов қисмидаги йўл чизиқлари ёки йўл белгилари билан белгиланган тўхташ чизиғини босиб кириш, –

энг кам иш ҳақининг иккидан бир баравари миқдорида жарима солишга сабаб бўлади.

Транспорт воситалари ҳайдовчиларининг светофорнинг тақиқловчи сигналига ёки йўл ҳаракатини тартибга солувчининг тақиқловчи ишорасига бўйсунмасдан ўтиши, –

энг кам иш ҳақининг икки баравари миқдорида жарима солишга сабаб бўлади.

Ушбу модданинг иккинчи қисмида назарда тутилган ўша ҳуқуқбузарлик маъмурий жазо чораси қўлланилганидан кейин бир йил давомида такрор содир этилган бўлса, –

энг кам иш ҳақининг беш баравари миқдорида жарима солишга сабаб бўлади.

Ушбу модданинг иккинчи қисмида назарда тутилган ўша ҳуқуқбузарлик маъмурий жазо икки марта қўлланилганидан кейин бир йил давомида такрор содир этилган бўлса, –

транспорт воситасини бошқариш ҳуқуқидан бир йил муддатга маҳрум этишга сабаб бўлади»;

4) 194-модданинг:

номидаги «Милиция ходимининг» деган сўзлар «Ички ишлар органлари ходимининг» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

биринчи қисми диспозицияси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Ички ишлар органлари ходимининг ҳуқуқбузарликни тўхтатиш, ҳужжатларни текшириш учун тақдим этиш, ички ишлар органларига бориш ёки кўрсатилган муддатда ички ишлар органларида бўлиш тўғрисидаги қонуний талабларини узрли сабабларсиз бажармаслик, транспорт воситасини тўхтатиш, жабрланувчиларга ёрдам кўрсатиш ҳақидаги қонуний талабларини бажармаслик ёхуд ички ишлар органлари ходимининг қонуний талабларига бошқача тарзда бўйсунмаслик, худди шунингдек жамоат тартибини сақлаш ҳамда фуқароларнинг ҳуқуқлари ва эркинликларини таъминлаш вазифаларини амалга ошираётган бошқа шахсларнинг қонуний талабларини бажармаслик»;

5) 195-модданинг:

номидаги «Милиция ходимларининг» деган сўзлар «Ички ишлар органлари ходимларининг» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

диспозицияси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Ички ишлар органлари ходимининг ўз вазифаларини бажариши билан боғлиқ қонуний талабларини бажармасликка омма олдида ҳар қандай шаклда даъватлар қилиш, худди шунингдек ички ишлар органлари ходимларига оммавий равишда бўйсунмасликни келтириб чиқариш мақсадида била туриб сохта уйдирмаларни тарқатиш»;

6) 196-модданинг:

номидаги «милициянинг» деган сўз «ички ишлар органларининг» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

диспозициясидаги «милициянинг» деган сўз «ички ишлар органларининг» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

7) 199-модданинг диспозициясидаги «Милиция» деган сўз «Ички ишлар органи» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

8) 242-модда биринчи қисмининг 4-бандидаги «(милиция)» деган сўз чиқариб ташлансин;

9) 245-модданинг биринчи қисмидаги «1284-моддасининг учинчи қисмида» деган сўзлар «1284-моддасининг тўртинчи қисмида» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

10) 248-модда қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«248-модда. Ички ишлар органлари

Ички ишлар органларига ушбу Кодекснинг 561-моддасида, 
113-моддасининг биринчи, иккинчи, тўртинчи ва бешинчи қисмларида, 114, 115-моддаларида, 116-моддасининг биринчи, учинчи ва тўртинчи қисмларида, 121, 122, 123, 125-моддаларида, 1251-моддасининг биринчи қисмида, 126-моддасида, 127-моддасининг биринчи қисмида, 
128-моддасининг биринчи, иккинчи ва учинчи қисмларида, 
1281-моддасининг биринчи қисмида, 1282-моддасининг биринчи ва иккинчи қисмларида, 1283-моддасининг биринчи, иккинчи ва учинчи қисмларида, 1284-моддасининг биринчи, иккинчи ва учинчи қисмларида, 
1285-моддасининг биринчи ва иккинчи қисмларида, 1286-моддасида, 
129-моддасининг биринчи қисмида, 130-моддасининг биринчи қисмида, 135, 1351-моддаларида, 136-моддасининг учинчи қисмида, 138, 139, 140, 
141-моддаларида, 142-моддасининг биринчи ва учинчи қисмларида, 144, 
145-моддаларида, 146-моддасининг биринчи ва иккинчи қисмларида, 147, 156, 161, 183-моддаларида, 187-моддасининг биринчи қисмида, 192, 204, 205-моддаларида, 220-моддасининг учинчи ва тўртинчи қисмларида, 221, 223, 2231, 2233, 224-моддаларида, 225-моддасининг иккинчи ва учинчи қисмларида назарда тутилган маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги ишлар тааллуқлидир.

Ички ишлар органлари номидан маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги ишларни кўриб чиқишга ва маъмурий жазо қўллашга қуйидагилар ҳақли:

1) ушбу Кодекснинг 561-моддасида, 114-моддасида, 116-моддасининг биринчи, учинчи ва тўртинчи қисмларида, 121, 122, 123-моддаларида, 
142-моддасининг биринчи ва учинчи қисмларида, 144, 145-моддаларида, 146-моддасининг биринчи ва иккинчи қисмларида, 156, 183, 192, 204, 
205-моддаларида, 220-моддасининг учинчи ва тўртинчи қисмларида, 221, 223, 2231, 2233, 224-моддаларида, 225-моддасининг иккинчи ва учинчи қисмларида назарда тутилган маъмурий ҳуқуқбузарликлар учун – туманлар, шаҳарлар, шаҳарлардаги туманлар ички ишлар бўлимларининг (бошқармаларининг) бошлиқлари ёки бошлиқ ўринбосарлари, шунингдек транспортда хавфсизликни таъминлаш бошқармаларининг (бўлимларининг) бошлиқлари;

2) ушбу Кодекснинг 561-моддасида, 113-моддасининг биринчи қисмида, 114-моддасининг биринчи қисмида, 115-моддасида, 
121-моддасининг иккинчи қисмида, 122, 123, 156, 183-моддаларида, 
187-моддасининг биринчи қисмида назарда тутилган маъмурий ҳуқуқбузарликлар учун – метрополитенни муҳофаза қилиш бўйича ички ишлар бўлимининг бошлиғи ёки бошлиғи ўринбосарлари;

3) ушбу Кодекс 225-моддасининг иккинчи ва учинчи қисмларида назарда тутилган маъмурий ҳуқуқбузарликлар учун – темир йўл вокзаллари ва аэропортлардаги бўлинмаларнинг, ички ишлар органларининг миграция ва фуқароликни расмийлаштириш бўлимларининг (бошқармаларининг) бошлиқлари ва бошлиқ ўринбосарлари;

4) ушбу Кодекснинг 561-моддасида, 113-моддасининг биринчи, иккинчи, тўртинчи ва бешинчи қисмларида, 122, 123-моддаларида, 
127-моддасида (мақсадсиз овозли сигнал беришга доир қисмида), 
161-моддасида (фуқароларга нисбатан), 187-моддасининг биринчи қисмида, 192, 221-моддаларида, 223-моддасининг биринчи қисмида, 2231, 2233-моддаларида, 224-моддасининг биринчи қисмида назарда тутилган маъмурий ҳуқуқбузарликлар учун – ички ишлар органлари таянч пунктларининг профилактика катта инспекторлари ва инспекторлари»;

5) ушбу Кодекснинг 125-моддасида, 1251-моддасининг биринчи қисмида, 126-моддасида, 127-моддасининг биринчи қисмида, 
128-моддасининг биринчи, иккинчи ва учинчи қисмларида, 
1281-моддасининг биринчи қисмида, 1282-моддасининг биринчи ва иккинчи қисмларида, 1283-моддасининг биринчи, иккинчи ва учинчи қисмларида, 1284-моддасининг биринчи, иккинчи ва учинчи қисмларида, 
1285-моддасининг биринчи ва иккинчи қисмларида, 1286-моддасида, 
129-моддасининг биринчи қисмида, 130-моддасининг биринчи қисмида, 135, 1351-моддаларида, 136-моддасининг учинчи қисмида, 138, 139, 140, 141, 147-моддаларида назарда тутилган маъмурий ҳуқуқбузарликлар учун – йўл ҳаракати хавфсизлиги бошқармасининг (Бош бошқармасининг) бошлиғи, унинг ўринбосарлари, йўл-патруль хизматини ҳамда маъмурий амалиётни ташкил этиш ва мувофиқлаштириш бўлимининг бошлиғи, муҳим топшириқлар бўйича бош инспектор, инспектор (маъмурий амалиёт бўйича), маъмурий амалиёт бўлинмасининг (бўлимининг) бошлиғи, маъмурий ҳуқуқбузарликлар материалларини кўриб чиқиш бўйича бош инспектор, катта инспектор (инспектор), йўл ҳаракати хавфсизлиги бўлимининг (бўлинмасининг) бошлиғи, давлат йўл ҳаракати хавфсизлиги хизматининг катта инспектори ва йўл ҳаракати хавфсизлиги гуруҳининг маъмурий амалиёт бўйича инспектори, улар йўқлигида эса ички ишлар бўлимининг бошлиғи ёки унинг ўринбосари;

6) ушбу Кодекснинг 125-моддасида, 1251-моддасининг биринчи қисмида, 126-моддасида, 127-моддасининг биринчи қисмида, 
128-моддасининг биринчи, иккинчи ва учинчи қисмларида, 
1281-моддасининг биринчи қисмида, 1282-моддасининг биринчи ва иккинчи қисмларида, 1283-моддасининг биринчи, иккинчи ва учинчи қисмларида, 1284-моддасининг биринчи, иккинчи ва учинчи қисмларида, 
1285-моддасининг биринчи ва иккинчи қисмларида, 1286-моддасида, 
129-моддасининг биринчи қисмида, 130-моддасининг биринчи қисмида, 135-моддасининг биринчи қисмида, 1351-моддасида, 138-моддасининг биринчи, иккинчи, учинчи ва тўртинчи қисмларида, 147-моддасининг биринчи қисмида назарда тутилган маъмурий ҳуқуқбузарликлар учун –йўл-патруль хизмати бригадаси (батальони, дивизиони, отряди, сафарбар гуруҳи) командири ёки командирининг ўринбосари;

7) ушбу Кодекс 125-моддасининг биринчи, иккинчи ва учинчи қисмларида, 126-моддасининг биринчи қисмида, 127-моддасининг биринчи қисмида, 128-моддасининг биринчи ва иккинчи қисмларида, 
1282-моддасининг биринчи қисмида, 1283-моддасининг биринчи, иккинчи ва учинчи қисмларида, 1284-моддасининг биринчи ва иккинчи қисмларида, 135-моддасининг биринчи қисмида, 1351-моддасининг биринчи қисмида, 138-моддасининг биринчи, иккинчи, учинчи ва тўртинчи қисмларида назарда тутилган маъмурий ҳуқуқбузарликлар учун – йўл-патруль хизматининг катта инспектори (инспектори) ва йўл ҳаракати қоидаларига ҳамда йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминлашга оид бошқа норматив ҳужжатларга риоя этилиши устидан назоратни амалга оширувчи бошқа ходимлар»;

11) 258-модда иккинчи қисмининг учинчи хатбошиси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги тиббиёт бошқармасининг бош санитария врачи ва унинг ўринбосари (санитария-эпидемиология назорати бош марказининг бошлиғи), Қорақалпоғистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги тиббиёт бўлимининг бош санитария врачи ва унинг ўринбосари (санитария-эпидемиология назорати марказининг бошлиғи), Тошкент шаҳар ички ишлар бош бошқармаси, вилоятлар ички ишлар бошқармалари тиббиёт бўлимларининг бош санитария врачлари ҳамда уларнинг ўринбосарлари (санитария-эпидемиология назорати марказларининг бошлиқлари)»;

12) 284-модданинг:

биринчи қисми қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисида баённома тузиш мақсадида, агар баённома тузиш шарт бўлиб, уни жойнинг ўзида тузишнинг имкони бўлмаса, ички ишлар органи ходими ёки маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисида баённома тузишга ваколатли бошқа шахс ҳуқуқбузарни ички ишлар органига ёхуд фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органи биносига келтириши мумкин»;

иккинчи, учинчи ва тўртинчи қисмларидаги «милицияга» ва «милиция ходимлари» деган сўзлар тегишинча «ички ишлар органларига» ва «ички ишлар органлари ходимлари» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

13) 290-модданинг еттинчи қисмидаги «милиция ходимлари» деган сўзлар «ички ишлар органлари ходимлари» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

14) 291-модданинг:

биринчи қисми «а» кичик бандидаги «милиция ходимининг» деган сўзлар «ички ишлар органи ходимининг» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

иккинчи қисми қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Йўл ҳаракати қоидаларини бузганлик учун жарима солиш ҳақида қарор чиқарилган кундан эътиборан олтмиш кун ичида жарима тўланмаган тақдирда, транспорт воситаси жарима солиш тўғрисида қарор чиқарган ваколатли орган раҳбарининг ёзма кўрсатмасига биноан жарима солиш тўғрисидаги қарорнинг ижроси юзасидан иш юритиш тугагунига қадар ушлаб турилади»;

15) 294-модданинг учинчи қисмидаги «(милиция)» деган сўз чиқариб ташлансин;

16) 326-модданинг учинчи қисмидаги «332-моддаси биринчи қисмида белгилаб қўйилган» деган сўзлар «332-моддасида белгиланган» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

17) 332-модданинг иккинчи қисми қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Йўл ҳаракати қоидаларини бузганлик учун солинган жаримани ҳуқуқбузар жарима солиш тўғрисидаги қарор чиқарилган кундан эътиборан олтмиш кундан кечиктирмай, бундай қарор хусусида шикоят берилган ёки протест билдирилган ҳолларда эса, шикоят ёки протест қаноатлантирилмай қолдирилганлиги тўғрисида хабар берилган кундан эътиборан ўттиз кундан кечиктирмай тўлаши керак».

11-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1995 йил 21 декабрда қабул қилинган 161–I-сонли Қонуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикасининг Меҳнат кодекси (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1996 йил, 1-сонга илова; 1997 йил, № 2, 
65-модда; 1998 йил, № 5–6, 102-модда, № 9, 181-модда; 1999 йил, № 1, 
20-модда, № 5, 112, 124-моддалар, № 9, 229-модда; 2001 йил, № 5, 
89-модда, № 9–10, 182-модда; 2002 йил, № 1, 20-модда, № 9, 165-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2005 йил, № 9, 312-модда; 2009 йил, № 12, 470, 471-моддалар; 2010 йил, 
№ 12, 472-модда; 2012 йил, № 9/1, 238-модда; 2013 йил, № 4, 98-модда, 
№ 10, 263-модда; 2014 йил, № 1, 2-модда; 2015 йил, № 8, 312-модда; 
2016 йил, № 4, 125-модда, № 12, 383-модда; 2017 йил, № 9, 510-модда, 
№ 10, 605-модда; 2018 йил, № 1, 1, 4-моддалар, № 4, 224-модда, № 7, 
431-модда, № 10, 677-модда; 2019 йил, № 1, 3-модда) 165-моддасидаги «суриштирув органига, терговчи» деган сўзлар «терговга қадар текширувни амалга оширувчи органга, суриштирувчи, терговчи» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

12-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1995 йил 21 декабрда қабул қилинган 163–I-сонли ва 1996 йил 29 августда қабул қилинган 256–I-сонли қонунлари билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик кодексига (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1996 йил, 2-сонга илова, № 11–12; 1997 йил, № 2, 
56-модда, № 9, 241-модда; 1998 йил, № 5–6, 102-модда; 1999 йил, № 1, 
20-модда, № 9, 229-модда; 2001 йил, № 1–2, 23-модда, № 9–10, 182-модда; 2002 йил, № 1, 20-модда, № 9, 165-модда; 2003 йил, № 1, 8-модда, № 5, 67-модда; 2004 йил, № 1–2, 18-модда, № 5, 90-модда, № 9, 171-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2006 йил, № 4, 154-модда, № 9, 494, 498-моддалар; 2007 йил, № 1, 3, 5-моддалар, № 4, 156, 164-моддалар, № 8, 367-модда, № 9, 416-модда, № 12, 598, 608-моддалар; 2008 йил, № 4, 192-модда, № 12, 640-модда; 2009 йил, № 9, 337-модда; 2010 йил, № 9, 335, 337, 340-моддалар; 2011 йил, № 12/2, 363, 364, 365-моддалар; 2012 йил, № 4, 106, 
109-моддалар, № 12, 336-модда; 2013 йил, № 10, 263-модда; 2014 йил, № 5, 130-модда, № 12, 343-модда; 2015 йил, № 8, 310, 312-моддалар; 2016 йил, № 4, 125-модда; 2017 йил, № 4, 137-модда, № 9, 510-модда; 2018 йил, № 1, 4-модда, № 4, 224-модда, № 7, 433-модда, № 10, 673-модда) қуйидаги ўзгартишлар киритилсин:

1) 192-модданинг:

учинчи қисмидаги «топилма тўғрисида милицияга» деган сўзлар «топилма тўғрисида ички ишлар органига» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

тўртинчи қисмидаги «сақлаш учун милиция» деган сўзлар «сақлаш учун ички ишлар органи» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

2) 193-модданинг биринчи қисми қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Агар йўқолган ашёни олишга ҳақли бўлган шахс топилма тўғрисида ички ишлар органига ёки тегишли давлат органига хабар қилинган пайтдан эътиборан олти ой мобайнида аниқланмаса ҳамда ашёни топган шахсга ёхуд ички ишлар органига, тегишли давлат органига ёки фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органига ушбу ашёга бўлган ўз ҳуқуқи тўғрисида арз қилмаса, ашёни топиб олган шахс унга эгалик ҳуқуқини олади»;

3) 195-модданинг:

биринчи қисмидаги «милицияга» деган сўз «ички ишлар органига» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

иккинчи қисмидаги «милиция» деган сўз «туман ва шаҳар ободонлаштириш бошқармалари ҳузуридаги қаровсиз ҳайвонларни тутиш бўлимлари» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

4) 991-модданинг:

номидаги «Суриштирув» деган сўз «Терговга қадар текширувни амалга оширувчи органлар, суриштирув» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

биринчи қисмидаги «суриштирув» деган сўз «терговга қадар текширувни амалга оширувчи органлар, суриштирув» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

иккинчи қисмидаги «Суриштирув» деган сўз «Терговга қадар текширувни амалга оширувчи органлар, суриштирув» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

5) 1001-модданинг учинчи қисмидаги «Суриштирув» деган сўз «Терговга қадар текширувни амалга оширувчи органлар, суриштирув» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

6) 1061-модданинг:

номидаги «суриштирув» деган сўз «терговга қадар текширув, суриштирув» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

матнидаги «суриштирув» деган сўз «терговга қадар текширув, суриштирув» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

13-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1996 йил 29 августда қабул қилинган «Фуқаролар соғлиғини сақлаш тўғрисида»ги 265–I-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1996 йил, № 9, 128-модда; 1999 йил, № 5, 124-модда; 2001 йил, № 5, 
89-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2006 йил, № 10, 536-модда; 2007 йил, № 10, 473-модда; 2010 йил, № 5, 177-модда; 2016 йил, № 12, 383-модда; 2017 йил, № 6, 
300-модда; 2018 йил, № 1, 1-модда) қуйидаги ўзгартишлар киритилсин:

1) 30-модданинг бешинчи қисмидаги «Милиция» деган сўз «Ички ишлар органлари» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

2) 39-модданинг биринчи қисмидаги «суриштирув ўтказаётган шахс» деган сўзлар «терговга қадар текширувни амалга оширувчи органнинг мансабдор шахси, суриштирувчи» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

3) 45-модда учинчи қисмининг тўртинчи хатбошиси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«терговга қадар текширувни амалга оширувчи органларнинг, суриштирув, тергов органларининг, прокуратуранинг ва суднинг ишни судга қадар юритиш ёки суд текшируви ўтказилиши муносабати билан сўрови бўйича».

14-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1996 йил 27 декабрда қабул қилинган «Адвокатура тўғрисида»ги 349–I-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1997 йил, № 2, 
48-модда; 2001 йил, № 1–2, 23-модда; 2003 йил, № 5, 67-модда; 2004 йил, № 1–2, 18-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2005 йил, № 9, 312-модда; 2008 йил, 
№ 12, 641-модда; 2009 йил, № 9, 337-модда; 2018 йил, № 10, 673-модда; 2019 йил, № 1, 3-модда) қуйидаги ўзгартишлар киритилсин:

1) 7-модданинг иккинчи қисмидаги «ишни дастлабки тергов қилишда» деган сўзлар «ишни суриштирув ёки дастлабки тергов шаклида тергов қилишда» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

2) 8-модданинг учинчи қисмидаги «суриштирув, дастлабки тергов органларида» деган сўзлар «терговга қадар текширувни амалга оширувчи органларда, суриштирув, дастлабки тергов органларида» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

15-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1997 йил 25 апрелда қабул қилинган 409–I-сонли Қонуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикасининг Жиноят-ижроия кодексига (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1997 йил, № 6, 175-модда; 2003 йил, 
№ 9–10, 149-модда; 2004 йил, № 1–2, 18-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2007 йил, № 6, 248-модда, № 9, 422-модда, № 12, 595-модда; 2008 йил, № 4, 187-модда, № 12, 636, 
641-моддалар; 2009 йил, № 4, 136-модда, № 12, 470-модда; 2010 йил, № 9, 
334-модда; 2012 йил, № 9/1, 238-модда; 2014 йил, № 9, 244-модда; 2015 йил, № 8, 310-модда; 2017 йил, № 3, 47-модда, № 10, 605-модда) қуйидаги ўзгартиш ва қўшимчалар киритилсин:

1) 18-модданинг иккинчи қисми қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Шикоятларни кўриб чиқиш, шунингдек фуқароларнинг ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатлари бузилганлиги ҳолларини ўз ташаббуси билан текшириш чоғида Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Инсон ҳуқуқлари бўйича вакили (омбудсман) ва Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакил жазони ижро этиш муассасаларига монеликсиз кириш ҳуқуқига эга»;

2) 76-модда қуйидаги мазмундаги тўққизинчи қисм билан тўлдирилсин:

«Озодликдан маҳрум этишга ҳукм қилинганларга ҳимояланган 
алоқа каналлари бўйича видеоконференция тизими орқали масофали видео-учрашув берилиши мумкин»;

тўққизинчи қисми ўнинчи қисм деб ҳисоблансин;

3) 79-модда:

иккинчи қисмидаги «шунингдек Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Инсон ҳуқуқлари бўйича вакили (омбудсман) номига жўнатиладиган хатлар ва бошқа жўнатмалар» деган сўзлар чиқариб ташлансин;

қуйидаги мазмундаги бешинчи ва олтинчи қисмлар билан тўлдирилсин:

«Маҳкумларнинг Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Инсон ҳуқуқлари бўйича вакилининг (омбудсманнинг) ҳамда Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакилнинг номига юборилган мурожаатлари муассаса маъмурияти томонидан кўздан кечирилиши мумкин эмас ҳамда йигирма тўрт соатдан кечиктирмай тегишли вакилга юборилади.

Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Инсон ҳуқуқлари бўйича вакили (омбудсман) ва Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакилнинг жавоби кўздан кечирилиши мумкин эмас ҳамда аризачига дарҳол етказиб берилади»;

бешинчи ва олтинчи қисмлари тегишинча еттинчи ва саккизинчи қисмлар деб ҳисоблансин;

4) 88-модданинг учинчи қисмидаги «шу муассасаларнинг» деган сўзлар «жазони ижро этиш муассасалари ва улар ташкилотларининг» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

5) 113-модда учинчи қисмининг тўртинчи хатбошиси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«ёпиқ турдаги тиббиёт муассасаларида махсус даволаниш талаб этиладиган юқумли касалликларга чалинган беморлар».

16-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1997 йил 29 августда қабул қилинган «Давлат солиқ хизмати тўғрисида»ги 474–I-сонли Қонуни (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1997 йил, № 9, 232-модда; 1998 йил, № 5–6, 102-модда; 1999 йил, № 9, 229-модда; 2000 йил, № 7–8, 217-модда; 2001 йил, № 5, 89-модда, № 9–10, 182-модда; 2003 йил, № 1, 8-модда, № 5, 67-модда; 2004 йил, № 9, 171-модда; 
2005 йил, № 1, 18-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2005 йил, № 5, 152-модда, № 9, 
312-модда, № 12, 415-модда; 2006 йил, № 10, 536-модда; 2007 йил, № 12, 608-модда; 2008 йил, № 12, 640-модда; 2009 йил, № 12, 474-модда; 
2010 йил, № 9, 336-модда; 2012 йил, № 4, 105-модда; 2014 йил, № 9, 
244-модда; 2015 йил, № 12, 452-модда; 2016 йил, № 12, 385-модда; 
2017 йил, № 6, 300-модда, № 12, 773-модда; 2018 йил, № 1, 1, 4-моддалар; 2019 йил, № 1, 1, 5-моддалар) 5-моддаси биринчи қисмининг 
17-бандидаги «ҳамда суриштирув ўтказиб» деган сўзлар чиқариб ташлансин.

17-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1998 йил 25 декабрда қабул қилинган«Реклама тўғрисида»ги 723–I-сонли Қонуни (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1999 йил, № 1, 
14-модда; 2002 йил, № 9, 164-модда; 2003 йил, № 5, 67-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2005 йил, № 12, 413-модда; 2006 йил, № 4, 154-модда, № 10, 536-модда; 2008 йил, № 4, 186-модда; 2010 йил, № 9, 339-модда, № 10, 380-модда; 2013 йил, № 4, 98-модда, № 10, 263-модда; 2014 йил, № 1, 2-модда; 2018 йил, № 1, 
1-модда, № 4, 224-модда; 2019 йил, № 1, 3-модда) 19-моддасининг тўртинчи қисмидаги «Милиция» деган сўз «Ички ишлар органлари» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

18-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 15 апрелда қабул қилинган «Темир йўл транспорти тўғрисида»ги 766–I-сонли Қонуни (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1999 йил, № 5, 118-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2006 йил, № 4, 157-модда; 2011 йил, № 9, 246-модда; 
2015 йил, № 6, 228-модда) 22-моддасининг тўртинчи қисмидаги «Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлигининг ички қўшинлари бўлинмалари» деган сўзлар «ички ишлар органларининг транспортда хавфсизликни таъминлаш бўлинмалари» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

19-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 19 августда қабул қилинган «Гиёҳвандлик воситалари ва психотроп моддалар тўғрисида»ги 813–I-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1999 йил, № 9, 210-модда; 2001 йил, № 1–2, 23-модда; 2003 йил, № 1, 8-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2006 йил, № 10, 536-модда; 2015 йил, № 8, 312-модда; 2017 йил, № 4, 138-модда, № 6, 300-модда; 
2018 йил, № 10, 679-модда) қуйидаги ўзгартишлар киритилсин:

1) 35-модданинг учинчи қисмидаги «суриштирув» деган сўз «терговга қадар текширувни амалга оширувчи органлар, суриштирув» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

2) 42-модданинг иккинчи қисмидаги «Суриштирув» деган сўз «Терговга қадар текширувни амалга оширувчи органлар, суриштирув» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

20-модда. Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 20 августда қабул қилинган «Телекоммуникациялар тўғрисида»ги 822–I-сонли Қонуни (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1999 йил, № 9, 219-модда; 2004 йил, № 9, 171-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2005 йил, № 9, 311-модда; 
2006 йил, № 4, 157-модда; 2007 йил, № 9, 414-модда; 2011 йил, № 12/2, 366-модда; 2012 йил, № 12, 336-модда; 2013 йил, № 4, 98-модда) 
14-моддасининг учинчи қисмидаги «милиция» деган сўз «ички ишлар органлари» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

21-модда. Ўзбекистон Республикасининг 2001 йил 29 августда қабул қилинган «Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида»ги 258–II-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 2001 йил, № 9–10, 169-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2007 йил, № 8, 367-модда, № 12, 598-модда; 2008 йил, № 4, 184, 
187-моддалар; 2009 йил, № 1, 1-модда; 2010 йил, № 9, 337, 340-моддалар; 2012 йил, № 12, 336-модда; 2014 йил, № 5, 130-модда; 2015 йил, № 8, 
312-модда, № 12, 452-модда; 2016 йил, № 9, 276-модда; 2017 йил, № 9, 510-модда; 2018 йил, № 1, 1, 4, 5-моддалар) қуйидаги ўзгартишлар киритилсин:

1) 15-модданинг иккинчи қисми қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Судьялар, прокурорлар, терговчилар, суриштирувчилар, терговга қадар текширувни амалга оширувчи органларнинг мансабдор шахслари, давлат ижрочилари ва суд аппарати ходимлари ижро ишини юритишда вакиллик қилиши мумкин эмас. Бу қоида мазкур шахслар ижро ишини юритишда тегишли суднинг, прокуратура, тергов, суриштирув органининг ва терговга қадар текширувни амалга оширувчи органнинг ваколатли вакили ёки қонуний вакил сифатида иштирок этадиган ҳолларга нисбатан татбиқ этилмайди»;

2) 421-модданинг иккинчи қисмидаги «ички ишлар органларининг кириш, чиқиш ва фуқаролик бўлимига (бошқармасига)» деган сўзлар 
«ички ишлар органларининг миграция ва фуқароликни расмийлаштириш бўлимига (бошқармасига)» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

22-модда. Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 20 июлда қабул қилинган «Муаллифлик ҳуқуқи ва турдош ҳуқуқлар тўғрисида»ги ЎРҚ–42-сонли Қонунининг (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2006 йил, № 7, 372-модда; 2011 йил, 
№ 12/2, 363-модда; 2012 йил, № 12, 336-модда; 2013 йил, № 10, 263-модда; 2018 йил, № 4, 224-модда) 30-моддасига қуйидаги ўзгартишлар киритилсин:

номидаги «суриштирув» деган сўз «терговга қадар текширув, суриштирув» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

матнидаги «суриштирув» деган сўз «терговга қадар текширув, суриштирув» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

23-модда. Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 6 декабрда қабул қилинган «Ўзбекистон Республикаси ички ишлар идоралари ходимлари кунини белгилаш тўғрисида»ги ЎРҚ–65-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2006 йил, № 12, 651-модда) қуйидаги ўзгартишлар киритилсин:

1) номидаги «ички ишлар идоралари ходимлари» деган сўзлар «ички ишлар органлари ходимлари» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

2) 1-моддадаги «Ички ишлар идоралари ходимлари» деган сўзлар «Ички ишлар органлари ходимлари» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

24-модда. Ўзбекистон Республикасининг 2008 йил 17 апрелда қабул қилинган «Одам савдосига қарши курашиш тўғрисида»ги 
ЎРҚ–154-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2008 йил, № 4, 190-модда; 2017 йил, № 9, 510-модда) қуйидаги ўзгартишлар киритилсин:

1) 7-модда:

биринчи қисмининг иккинчи хатбошисидаги «суриштирув» деган сўз «терговга қадар текширув» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

иккинчи қисмининг учинчи хатбошисидаги «суриштирув» деган сўз «терговга қадар текширув» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

2) 12-модданинг:

биринчи қисмидаги «Суриштирувчи» деган сўз «Терговга қадар текширувни амалга оширувчи органнинг мансабдор шахси» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

иккинчи қисмидаги «суриштирувчининг» деган сўз «терговга қадар текширувни амалга оширувчи орган мансабдор шахсининг» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

учинчи қисми иккинчи хатбошисидаги «суриштирув» деган сўз «терговга қадар текширув» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

25-модда. Ўзбекистон Республикасининг 2010 йил 1 июнда қабул қилинган «Суд экспертизаси тўғрисида»ги ЎРҚ–249-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2010 йил, № 6, 230-модда; 2016 йил, № 9, 276-модда; 
2017 йил, № 9, 510-модда) қуйидаги ўзгартишлар киритилсин:

1) 10-модданинг олтинчи қисмидаги «Суриштирув, дастлабки тергов органлари» деган сўзлар «Терговга қадар текширувни амалга оширувчи органлар, суриштирув, дастлабки тергов органлари» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

2) 14-модда биринчи қисмининг тўртинчи хатбошиси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«била туриб нотўғри хулоса берганлиги, терговга қадар текширув, суриштирув ёки дастлабки тергов маълумотларини терговга қадар текширувни амалга оширувчи орган мансабдор шахсининг, суриштирувчининг, терговчининг ёхуд прокурорнинг рухсатисиз ошкор қилганлиги, шунингдек хулоса беришни рад этганлиги ёки бу ишдан бўйин товлаганлиги учун жиноий жавобгарлик тўғрисида суд экспертини огоҳлантириши, ундан тегишли тилхат олиши ва мазкур тилхатни суд экспертизасини тайинлаган органга (шахсга) хулоса билан бирга юбориши»;

3) 17-модданинг биринчи қисмидаги «Суриштирувчининг» деган сўз «Терговга қадар текширувни амалга оширувчи орган мансабдор шахсининг, суриштирувчининг» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

4) 23-модда иккинчи қисмининг олтинчи хатбошиси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«била туриб нотўғри хулоса берганлиги, терговга қадар текширув, суриштирув ёки дастлабки тергов маълумотларини терговга қадар текширувни амалга оширувчи орган мансабдор шахсининг, суриштирувчининг, терговчининг ёхуд прокурорнинг рухсатисиз ошкор қилганлиги, шунингдек хулоса беришни рад этганлиги ёки бу ишдан бўйин товлаганлиги учун суд эксперти жиноий жавобгарлик тўғрисида огоҳлантирилганлиги».

26-модда. Ўзбекистон Республикасининг 2010 йил 29 сентябрда қабул қилинган «Вояга етмаганлар ўртасида назоратсизлик ва ҳуқуқбузарликларнинг профилактикаси тўғрисида»ги ЎРҚ–263-сонли Қонуни (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2010 йил, № 9, 343-модда; 2016 йил, № 12, 383-модда; 2017 йил, № 9, 510-модда; 2018 йил, № 7, 431-модда) 21-моддасининг тўртинчи хатбошисидаги «суриштирувчи» деган сўз «терговга қадар текширувни амалга оширувчи органнинг мансабдор шахси, суриштирувчи» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

27-модда. Ўзбекистон Республикасининг 2011 йил 29 сентябрда қабул қилинган «Жиноят ишини юритиш чоғида қамоқда сақлаш тўғрисида»ги ЎРҚ–298-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси 
Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2011 йил, № 9, 251-модда; 
2012 йил, № 9/1, 238-модда) қуйидаги ўзгартишлар ва қўшимча 
киритилсин:

1) 19-модда:

учинчи қисмидаги «Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Инсон ҳуқуқлари бўйича вакили (омбудсман) ёки қамоқда сақлаш жойларини текшириш ҳуқуқига эга бўлган бошқа давлат органлари номига» деган сўзлар «ёки қамоқда сақлаш жойларини текшириш ҳуқуқига эга бўлган давлат органлари номига» деган сўзлар билан 
алмаштирилсин;

қуйидаги мазмундаги тўртинчи ва бешинчи қисмлар билан тўлдирилсин:

«Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Инсон ҳуқуқлари бўйича вакилининг (омбудсманнинг) ва Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари 
ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакилнинг номига юборилган шикоятлар муассаса маъмурияти томонидан кўздан кечирилиши мумкин эмас ҳамда олувчига йигирма тўрт соатдан кечиктирмай юборилади.

Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Инсон ҳуқуқлари бўйича вакилининг (омбудсманнинг) ва Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари 
ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакилнинг жавоби муассаса маъмурияти томонидан кўздан кечирилиши мумкин эмас ва аризачига дарҳол етказиб берилади»;

тўртинчи – еттинчи қисмлари тегишинча олтинчи – тўққизинчи қисмлар деб ҳисоблансин;

олтинчи қисми қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Терговга қадар текширувни амалга оширувчи орган 
мансабдор шахсининг, суриштирувчининг ёки терговчининг 
ҳаракатлари ва қарорлари устидан берилган шикоятлар берилган 
кундан кейинги иш кунидан кечиктирмай қамоқда сақлаш жойи маъмурияти томонидан терговга қадар текширувни амалга оширувчи органга, суриштирув органига, тергов органининг бошлиғига 
ёхуд прокурорга, прокурорнинг ҳаракатлари ва қарорлари устидан берилган шикоятлар эса юқори турувчи прокурорга юборилади 
ёки топширилади»;

2) 23-модда қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«23-модда. Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Инсон

ҳуқуқлари бўйича вакилининг (омбудсманнинг)

ва Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги

Тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари ва қонуний

манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакилнинг

қамоқда сақлаш жойларига бориши

Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Инсон ҳуқуқлари бўйича вакили (омбудсман) ва Ўзбекистон Республикаси 
Президенти ҳузуридаги Тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари 
ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакил қамоқда 
сақлаш жойларига монеликсиз кириш, шунингдек ушлаб турилган 
ёки қамоққа олинган шахс билан учрашиш ва суҳбатлар ўтказиш ҳуқуқига эга.

Қамоқда сақлаш жойининг маъмурияти Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Инсон ҳуқуқлари бўйича вакилига (омбудсманга) 
ва Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакилга ушлаб турилганлар ва қамоққа олинганлар билан монеликсиз ва холи учрашиш ҳамда суҳбатлашиш учун зарур шарт-шароитларни таъминлаши шарт.

Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Инсон ҳуқуқлари бўйича вакилининг (омбудсманнинг) ва Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакилнинг ушлаб турилганлар ва қамоққа олинганлар билан учрашувлари ва суҳбатлари қамоқда сақлаш жойи ходимлари уларни кўриб турадиган, лекин эшитмайдиган шароитларда холи ўтказилади»;

3) 33-модданинг биринчи қисмидаги «айблов хулосаларининг» деган сўзлар «айблов хулосаларининг ва айблов далолатномаларининг» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

28-модда. Ўзбекистон Республикасининг 2013 йил 23 сентябрда қабул қилинган «Одамнинг иммунитет танқислиги вируси келтириб чиқарадиган касаллик (ОИВ инфекцияси) тарқалишига қарши курашиш тўғрисида»ги ЎРҚ–353-сонли Қонуни (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2013 йил, № 9, 239-модда; 2016 йил, № 12, 383-модда; 2018 йил, № 1, 1-модда) 
16-моддасидаги «суриштирувчининг» деган сўз «терговга қадар текширувни амалга оширувчи орган мансабдор шахсининг, суриштирувчининг» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

29-модда. Ўзбекистон Республикасининг 2014 йил 14 майда қабул қилинган «Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси тўғрисида»ги  ЎРҚ–371-сонли Қонунининг (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2014 йил, № 5, 129-модда; 2015 йил, № 8, 310-модда; 2016 йил, № 12, 383-модда; 2017 йил, № 9, 510-модда; 

2018 йил, № 1, 1-модда; 2019 йил, № 1, 5-модда) 20-моддаси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«20-модда. Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси

ва жиноятчиликка қарши курашиш бўйича

идоралараро комиссиялар

Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси ва жиноятчиликка қарши курашиш бўйича идоралараро комиссиялар ўз ваколатлари доирасида:

қонунийликни ва ҳуқуқ-тартиботни, фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини, юридик шахсларнинг, жамият ва давлатнинг қонун билан қўриқланадиган манфаатларини ҳуқуқбузарликлардан ҳимоя қилишни таъминлашни;

ҳуқуқбузарликлар профилактикаси ва жиноятчиликка қарши курашиш соҳасидаги давлат дастурлари ва бошқа дастурлар ишлаб чиқилишини ҳамда амалга оширилишини, шунингдек уларнинг ижроси устидан назоратни ташкил этишни;

ваколатли органлар ва муассасаларнинг фаолияти самарадорлигини, яқин ҳамкорлигини ва уюшган ҳолда ишлашини таъминлаш мақсадида уларнинг фаолиятини мувофиқлаштиришни;

ҳуқуқбузарликлар профилактикаси ва жиноятчиликка қарши курашиш бўйича кўрилаётган чораларни баҳолашни, мониторинг қилишни ва уларнинг самарадорлигини оширишни;

жиноятларни фош этиш, тергов қилиш, уларнинг олдини олиш 
ва уларга барҳам бериш амалиётини ўрганишни;

жиноятларнинг фош этилишини ҳамда суриштирув, тергов органларидан ва суддан яширинган шахсларнинг қидирувини таъминлаш мақсадида тезкор-қидирув ва профилактика тадбирлари самарадорлигини оширишни;

тизимли камчиликлар юзага келишига имкон бераётган сабаблар ва шарт-шароитларни аниқлашни, таҳлил қилишни ҳамда уларни ҳуқуқни қўллаш амалиёти ва қонун ҳужжатларини такомиллаштириш йўли билан бартараф этишни;

органлар ва муассасаларнинг ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш ва уларга барҳам бериш борасидаги ҳамкорлигини яхшилаш, шунингдек ҳуқуқбузарликларнинг содир этилиш сабаблари ва уларга имкон бераётган шарт-шароитларни аниқлаш юзасидан чораларни ишлаб чиқиш ҳамда амалга оширишни;

ҳуқуқбузарликлар профилактикаси ва жиноятчиликка қарши курашишга доир ахборотни тўплашни, сақлашни, уларга ишлов беришни, уларни таҳлил қилишни, шунингдек тегишли органлар ва муассасалар фаолияти самарадорлигини ошириш мақсадида ушбу ахборотдан фойдаланишни амалга оширади.

Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси ва жиноятчиликка қарши курашиш бўйича идоралараро комиссиялар қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни ҳам амалга ошириши мумкин.

Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси ва жиноятчиликка қарши курашиш бўйича идоралараро комиссияларнинг фаолиятини ташкил этиш тартиби қонун ҳужжатларига мувофиқ белгиланади».

30-модда. Ўзбекистон Республикасининг 2016 йил 20 январда қабул қилинган ЎРҚ–400-сонли Қонуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикасининг Божхона кодексига (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2016 йил, 1-сонга илова; 
2017 йил, № 9, 510-модда; 2018 йил, № 4, 224-модда, № 7, 433-модда, № 10, 670-модда; 2019 йил, № 1, 5-модда) қуйидаги ўзгартишлар киритилсин:

1) 215-модда биринчи қисмининг учинчи хатбошисидаги «суриштирувчининг» деган сўз «терговга қадар текширувни амалга оширувчи орган мансабдор шахсининг, суриштирувчининг» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

2) 242-модданинг биринчи қисмидаги «суриштирув ўтказади» деган сўзлар «терговга қадар текширув ўтказади» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

31-модда. Ўзбекистон Республикасининг 2016 йил 16 сентябрда қабул қилинган «Ички ишлар органлари тўғрисида»ги ЎРҚ–407-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2016 йил, № 9, 272-модда; 2017 йил, № 6, 300-модда, 
№ 9, 510-модда) қуйидаги ўзгартиш ва қўшимчалар киритилсин:

1) 4-модданинг:

тўртинчи хатбошисидаги «тезкор-қидирув фаолиятини» деган сўзлар «терговга қадар текширувни, тезкор-қидирув фаолиятини» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

еттинчи хатбошисидаги «шахсларни қидириш» деган сўзлар «шахсларни қидириш бўйича ишларни ташкил этиш» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

2) 13-модданинг:

биринчи қисми қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Ички ишлар органларининг тизими Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги, Қорақалпоғистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги, Тошкент шаҳар ички ишлар бош бошқармаси, вилоятлар ички ишлар бошқармалари, туманлар ва шаҳарлар ички ишлар бошқармалари (бўлимлари), транспортда хавфсизликни таъминлаш бошқармалари (бўлимлари), жазони ижро этиш муассасалари, ички ишлар органларининг ўта муҳим ва тоифаланган объектлардаги бўлинмалари, шаҳарча ички ишлар бўлинмалари ва ички ишлар органларининг таянч пунктлари, шунингдек таълим ва тиббиёт муассасалари, ички ишлар органлари зиммасига юклатилган вазифаларни бажариш учун ташкил этиладиган бошқа бўлинмалар ва ташкилотлардан иборатдир»;

иккинчи қисми «қоровул қўшинлари» деган сўзлардан кейин «ҳамда халқаро аэропортларда хавфсизликни таъминлаш бўйича қўшинлар» деган сўзлар билан тўлдирилсин;

3) 14-модданинг тўртинчи ва бешинчи қисмлари қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Вилоятлар ички ишлар бошқармаларининг бошлиқлари Ўзбекистон Республикаси ички ишлар вазири томонидан лавозимга тайинланади ва лавозимидан озод этилади.

Туманлар ва шаҳарлар ички ишлар бошқармаларининг (бўлимларининг) бошлиқлари Қорақалпоғистон Республикаси ички ишлар вазирининг, Ўзбекистон Республикаси ички ишлар вазирининг ўринбосари – Тошкент шаҳар ички ишлар бош бошқармаси бошлиғининг, вилоятлар ички ишлар бошқармалари бошлиқларининг тақдимномалари бўйича Ўзбекистон Республикаси ички ишлар вазири томонидан лавозимга тайинланади ва лавозимидан озод этилади»;

4) 16-модда биринчи қисмининг:

ўнинчи хатбошисидаги «суриштирув ва тергов органларига» деган сўзлар «терговга қадар текширувни амалга оширувчи органларга, суриштирув ва тергов органларига» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

ўн тўртинчи хатбошисидаги «ва суриштирувчининг» деган сўзлар «суриштирувчининг ва терговга қадар текширувни амалга оширувчи орган мансабдор шахсининг» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

йигирманчи хатбошисидаги «ахлоқ тузатиш ишлари, қамоқ» деган сўзлар «мажбурий жамоат ишлари, ахлоқ тузатиш ишлари» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

йигирма учинчи хатбошисидаги «ёки қамоққа олишга» деган сўзлар чиқариб ташлансин;

5) 17-модда биринчи қисмининг йигирма биринчи хатбошисидаги «суриштирув, тергов органларидан» деган сўзлар «терговга қадар текширувни амалга оширувчи органлардан, суриштирув, тергов органларидан» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

6) 26-модданинг:

биринчи қисмидаги «Ёши ўн саккиздан кичик ва ўттиздан катта бўлмаган» деган сўзлар «Ўн саккиздан ўттиз ёшгача, шу жумладан ўттиз ёшдаги» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

тўққизинчи қисми қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Белгиланган тартибда муомалага лаёқатсиз ёки муомала лаёқати чекланган деб топилган, хизматни ўташга тўсқинлик қиладиган касаллиги ёки жисмоний нуқсонлари бўлган, бошқа давлат органларидан салбий сабабларга кўра бўшатилган фуқаролар, шунингдек содир этган жинояти учун қўлланилган жазо туридан, судланганлик ҳолати тугалланганлигидан ёки олиб ташланганлигидан ва амнистия акти қўлланилганлигидан қатъи назар муқаддам судланган фуқаролар ички ишлар органларига хизматга қабул қилиниши мумкин эмас»;

7) 30-модданинг:

ўн биринчи ва ўн иккинчи қисмлари қуйидаги мазмундаги ўн биринчи қисм билан алмаштирилсин:

«Ички ишлар органларида хизматда бўлишнинг чекланган ёши сафдорлар ва сержантлар таркиби ходимлари учун эллик ёшни, офицерлар таркиби учун – эллик беш ёшни, генераллар таркиби учун – олтмиш ёшни, аёлларга эса (мавжуд унвонидан қатъи назар) – эллик ёшни ташкил этади»;

ўн учинчи – ўн еттинчи қисмлари тегишинча ўн иккинчи – ўн олтинчи қисмлар деб ҳисоблансин;

ўн учинчи қисми қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Юксак касбий тайёргарликка, эгаллаб турган лавозимида иш тажрибасига эга бўлган ва соғлиғининг ҳолатига кўра хизматни ўташга яроқли ходимларнинг хизмат муддати Ўзбекистон Республикаси ички ишлар вазири томонидан белгиланган тартибда ушбу ходимларнинг розилиги билан беш йилгача, бошлиқлар таркибидаги, Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги таълим муассасаларида профессор-ўқитувчилик лавозимларини эгаллаб турган ва илмий даражага эга бўлган шахсларнинг хизмат муддати эса ўн йилгача бўлган муддатга узайтирилиши мумкин»;

8) 31-модданинг иккинчи қисми қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«Ички ишлар органлари учун профессионал кадрларни тайёрлаш ва қайта тайёрлаш, ходимларнинг малакасини ошириш, қоида тариқасида, Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги таълим муассасалари томонидан амалга оширилади, бундан ушбу муассасаларда ўқитилмайдиган ихтисосликлар мустасно»;

9) 32-модда биринчи қисмининг:

иккинчи хатбошиси «ўзининг хоҳиши» деган сўзлардан кейин «(пенсия олиш ҳуқуқини берадиган хизмат муддатини ўтамаганларга) – ходимнинг билдиргиси асосида» деган сўзлар билан тўлдирилсин;

тўртинчи хатбошиси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«пенсия олиш ҳуқуқини берадиган хизмат муддатини ўтаганлиги – ходимнинг билдиргиси асосида»;

олтинчи хатбошисидаги «ички ишлар органларидаги» деган сўзлар чиқариб ташлансин;

саккизинчи хатбошиси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«дастлабки синов муддати давомида хизматга яроқсизлиги»;

ўн иккинчи хатбошиси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«содир этган жинояти учун суднинг ҳукми, ажрими, қарори қонуний кучга кирганлиги»;

ўн учинчи хатбошисидаги «ички ишлар органи ходимида» деган сўзлар «ходимда» деган сўз билан алмаштирилсин;

ўн тўртинчи хатбошиси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

«бошқа турдаги давлат хизматига ўтганлиги (кадрларнинг амалдаги захирасига киритилмаган ҳолда)»;

10) қуйидаги мазмундаги 341-модда билан тўлдирилсин:

«341-модда. Ички ишлар органлари тергов бўлинмалари

ходимларининг дахлсизлиги

Ички ишлар органларининг тергов бўлинмалари суриштирувчиларига, терговчиларига ва раҳбарларига нисбатан жиноят ишлари Қорақалпоғистон Республикаси прокурори, Тошкент шаҳар, вилоятлар прокурорлари ва уларга тенглаштирилган прокурорлар томонидан, Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги ҳузуридаги Тергов департаментининг терговчиларига, бўлинмалари раҳбарларига 
ва бошлиғига нисбатан эса Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори 
ёки унинг ўринбосарлари томонидан қўзғатилади».

32-модда. Ўзбекистон Республикасининг 2017 йил 3 январда қабул қилинган «Коррупцияга қарши курашиш тўғрисида»ги ЎРҚ–419-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2017 йил, № 1, 1-модда; 2019 йил, № 1, 5-модда) қуйидаги ўзгартишлар киритилсин:

1) 9-модда биринчи қисмининг тўртинчи хатбошисидаги «суриштирувни» деган сўз «терговга қадар текширувни, суриштирувни» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

2) 10-модда биринчи қисмининг учинчи хатбошисидаги «суриштирувни» деган сўз «терговга қадар текширувни» деган сўзлар билан алмаштирилсин;

3) 11-модда биринчи қисмининг учинчи хатбошисидаги «суриштирувни» деган сўз «терговга қадар текширувни, суриштирувни» деган сўзлар билан алмаштирилсин.

33-модда. Қуйидагилар ўз кучини йўқотган деб топилсин:

1) Ўзбекистон Республикасининг 1990 йил 31 октябрда қабул қилинган «Милиция ходимларини ижтимоий ва ҳуқуқий жиҳатдан ҳимоя қилишни кучайтириш тўғрисида»ги 136–XII-сонли Қонуни (Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1990 йил, № 31–33, 355-модда);

2) Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг 1995 йил 6 майда қабул қилинган «Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларини ўз кучини йўқотган деб ҳисоблаш тўғрисида»ги 73–I-сонли Қарорининг (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1995 йил, № 6, 121-модда) 230-банди.

34-модда. Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги, Бош прокуратураси, Адлия вазирлиги манфаатдор ташкилотлар билан биргаликда ушбу Қонуннинг ижросини, ижрочиларга етказилишини ҳамда моҳияти ва аҳамияти аҳоли ўртасида тушунтирилишини таъминласин.

35-модда. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси:

ҳукумат қарорларини ушбу Қонунга мувофиқлаштирсин;

давлат бошқаруви органлари ушбу Қонунга зид бўлган ўз норматив-ҳуқуқий ҳужжатларини қайта кўриб чиқишлари ва бекор қилишларини таъминласин.

36-модда. Ушбу Қонун расмий эълон қилинган кундан эътиборан кучга киради.

 

Ўзбекистон Республикасининг Президенти                                       Ш. Мирзиёев

Манба: ЎзА