10 ноябрь куни Ўзбекистондаги Франция Элчихонасининг ташаббуси билан Ўзбекистон Савдо-саноат палатаси, Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ва Тошкент давлат юридик университети ҳамкорлигида Тошкент шаҳрида “Ўзбекистоннинг замонавий ҳуқуқий тизимида халқаро тижорат арбитражини такомиллаштиришга оид долзарб масалалар” мавзуидаги Халқаро илмий-амалий семинар бўлиб ўтди.

Семинар ишида Ўзбекистон Республикаси Олий суди, адлия, иқтисодиёт, молия ва ташқи савдо вазирликлари, Савдо-саноат палатасининг масъул ходимлари, халқаро тижорат арбитражларининг арбитрлари, олимлар, адвокатлар ва Ўзбекистон ҳамда Франция тижорат арбитражи соҳасидаги мутахассислар, шунингдек оммавий аборот воситаларининг вакиллари иштирок этди.

Семинар чоғида қайд этилганидек, халқаро тижорат арбитражи мураккаб тижорат транзакциялари, жумладан, тўғридан-тўғри чет эл инвестициялари учун кучли восита сифатида низоларни бартараф этишнинг мослашувчан тартиб-тамойилини шакллантириш имконини беради. Тартиб-тамойилнинг мослашувчанлиги, тижорат сирлари ва ишбилармонлик нуфузининг максимал даражадаги муҳофазасини таъминлаш имконини берадиган махфийлик кафолатлари, арбитрлар сифатида малакали мутахассисларни танлаш имконияти – буларнинг бари халқаро тижорат арбитражини инвесторлар ва халқаро савдо субъектлари учун низоларни бартараф этишнинг самарали усулига айлантиради. Айнан шу боис, иқтисодиётига чет эл инвестициялари оқимини фаоллаштириш ниятида бўлган давлатлар ҳам ҳуқуқий, ҳам ташкилий жиҳатдан халқаро тижорат арбитражи соҳасини ривожлантириши зарур.

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 19 июндаги ПФ-5087-сонли “Бизнеснинг қонуний манфаатлари давлат томонидан муҳофаза қилиниши ва тадбиркорлик фаолиятини янада ривожлантириш тизимини тубдан такомиллаштиришга доир чора-тадбирлар тўғрисида”ги Фармонини ижро этиш мақсадида, Вазирлар Маҳкамаси томонидан Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатаси тизимида чет эллик инвесторлар, шунингдек хорижлик ҳамкорлар билан ўзаро муносабатларда миллий компанияларнинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатлари ишончли муҳофаза қилинишини таъминлаш бўйича Халқаро тижорат арбитраж судини ташкил этишга доир комплекс чора-тадбирлар Режаси тасдиқланган. Комплекс чора-тадбирлар Режасини ижро этиш бўйича ишчи гуруҳ томонидан Вазирлар Маҳкамасига киритилиши кўзланган “Халқаро тижорат арбитражи тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни лойиҳаси тайёрланган.

Мазкур Қонуннинг асосий мақсади Ўзбекистон Республикасида халқаро тижорат арбитражи ташкил этилиши ва фаолияти, шунингдек унинг қарорлари тан олиниши ва ижро этилиши соҳасидаги муносабатларни тартибга-солишдан иборат.

Таклиф этилган Қонун лойиҳасининг қабул қилиниши қуйидаги имкониятларни тақдим этади:

биринчидан – текширув арбитражи институтини оммавий аҳамиятга молий вазифаларни амалга оширадиган ва низоларни бартараф этишнинг муқобил усули ҳисобланадиган фуқаролик жамиятининг энг муҳим институтларидан бири сифатида Ўзбекистонда ривожлантириш;

иккинчидан – ташқи иқтисодий фаолият соҳасида тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини муҳофаза қилиш учун зарур ҳуқуқий шароитларни яратиш;

учинчидан – ташқи иқтисодий битимлардан юзага келадиган низоларни кўриб чиқишда хўжалик субъектларининг ҳаражатлари, кўриб чиқиш муддатлари қисқаришини таъминлаш;

тўртинчидан – мамлакатнинг халқаро битимлардаги низоли масалаларни кўриб чиқиш бўйича минтақадаги нуфузи ўсишини таъминлаш.

Айтиш жоизки, Қонунни тайёрлаш ва муҳокама қилиш жараёнига Савдо-саноат палатаси томонидан республика ишбилармон доираларининг вакиллари, мутахассислар ва экспертлар, Россия, Қозоғистон, Бирлашган Араб Амирликлари халқаро арбитраж судларининг арбитрлари, шунингдек ССП қошидаги ҳакамлик судининг судьялари фаол жалб қилинди.

Бундан ташқари, профессионал ҳамжамият, жумладан юристлар, фаол ташқи иқтисодий фаолиятни юритаётган хусусий бизнес вакиллари, ташқи иқтисодий фаолият соҳасидаги маҳоратли экспертлар кенг жалб қилинган ҳолда лойиҳа муҳокамаси ўтказилди.

Семинар иштирокчиларининг умумий фикрига кўра, бу каби тадбирлар арбитраж текширувини такомиллаштириш ва унинг ҳуқуқий базасини мустаҳкамлаш билан бир қаторда, бизнеснинг, жумладан, чет эллик инвесторларнинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатлари самарали муҳофаза қилиниши, мазкур соҳага оид миллий тажрибани чет элда кенг тарғиб этилиши йўлида хизмат қилади.

Манба: Ўзбекистон Республикаси Савдо саноат палатаси